Park Narodowy Skalnych Łuków jest jednym z najpiękniejszych zakątków amerykańskiego Dzikiego Zachodu.

Położenie geograficzne i klimat

   Park narodowy Arches położony jest we wschodniej części Utah, zajmując 297 km2 (73,379 akrów) północno-wschodniego fragmentu płaskowyżu Kolorado. Ten obszar cechuje klimat ciepły strefy umiarkowanej z upalnym, suchym latem i chłodną zimą. Arches jest pustynią, gdzie latem temperatury sięgają 430C (1100F).

Komunikacja

     Park Skalnych Łuków leży 2167 km (1349 mil) od Chicago oraz 3433 km (2133 mil) od Nowego Jorku. Najlepsze połączenie drogowe z Illinois i Wschodniego Wybrzeża oferuje autostrada I-80, z odgałęzieniem do I-76/I-70 na terenie Kolorado. W Utah polecam zjazd nr 202 do malowniczej drogi nr 128 biegnącej 50 km (30 mil) doliną rzeki Kolorado w stronę miejscowości Moab będącej najlepszą bazą wypadową, tak do zwiedzania Parku Łuków jak i Parku Krainy Kanionów. Zwiedzanie jest łatwe, co wynika z małej powierzchni Parku i usytuowania największych atrakcji blisko szosy. Możemy w relaksującym tempie zobaczyć wszystkie najciekawsze miejsca w ciągu jednego dnia.

Najlepsza pora na zwiedzanie

   Tradycyjnie najwięcej turystów przyjeżdża w lecie i jesienią, kiedy są wakacje, jest najcieplej, ale i najbardziej tłoczno. Znacznie mniej ludzi odwiedza Park na wiosnę i zimą, gdy przyjazd jest świetnym urozmaiceniem wakacji na nartach w sąsiednim stanie Kolorado!

Zarys geologiczno-historyczny

   Za fenomeny przyrody eksponowane w Parku Narodowym Skalnych Łuków odpowiedzialne są ekstremalne temperatury, woda, lód i ruchy podziemnej soli wpływające na pękanie i tasowanie leżących na powierzchni piaskowców. Tego typu procesy geologiczne zachodzą w Arches od ponad 150 milionów lat.

   Morze pokrywające teren obecnego Utah w okresie karbońskim (300 milionów lat temu) pozostawiło grube na kilkaset metrów pokłady soli. Kiedy na Śląsku rosły gęste lasy paprociowo-widłakowe, na dnie morza w Utah osadzała się sól kamienna z domieszką chlorku potasu i gipsu. W kolejnych epokach geologicznych osady piasku o miąższości przekraczającej 1.5 km pokryły sól, a gdy ustąpiło morze i upłynęły następne miliony - piasek stał się piaskowcem.

W Arches widoczne są dwie grube jurajskie “warstwy”: brunatna Formacja Nawaho i leżąca na niej, łososiowa w kolorze Formacja Entrada. Pod ogromnym ciśnieniem piaskowców podziemna sól staje się ciałem plastycznym, ulega dyslokacji, pionowym i poziomym przemieszczeniom. W rezultacie nadległe piaskowce podlegają zapadnięciu na niektórych obszarach, często wzdłuż naturalnych powierzchni pionowych spękań lub wzdłuż tektonicznych uskoków. Stąd takie zróżnicowanie i bogactwo form w morfologii na powierzchni. Tajemnica powstania łuków i okien tkwi więc głęboko pod ziemią. Formacja Piaskowca Entrada, w której znajduje się większość najpiękniejszych form skalnych, była poddana powierzchniowej erozji zaledwie od 2 milionów lat.

   Indianie od tysięcy lat przebywali na terenie obecnego parku pozostawiając ślady w postaci fascynujących rytów naskalnych (petroglifów). Polowali na zwierzynę (antylopy, koziorożce), zbierali jadalne rośliny, poszukiwali kamieni do produkcji narzędzi i broni...

   Pierwsi Biali, którzy pod koniec XIX stulecia dotarli na ten teren to poszukiwacze minerałów i hodowcy bydła. Jeden z nich - John Wesley Wolfe - działał w Solnej Dolinie przez 20 lat, do dzisiaj możemy oglądać pozostałości jego rancza; dom i zagrodę. Nieprzychylny, suchy klimat, niewielki areał ziemi nadającej się do hodowli oraz brak cennych surowców sprawił, że teren Arches uchronił się przed intensywnym rozwojem. Dzięki temu, po wprowadzeniu prawnej ochrony przyrody i ustanowieniu parku narodowego w listopadzie 1971 roku, możemy podziwiać unikalne formy skalne w stanie niezmienionym przez wieki.

Największe atrakcje

   Park Narodowy Skalnych Łuków jest dla mnie - wraz z Kanionem Bryce - jednym z najpiękniejszych zakątków amerykańskiego Dzikiego Zachodu. O jego pozycji decyduje unikalność krajobrazu wynikająca z kształtu skał oraz ich bajecznych kolorów. Ponad 2 tysiące kamiennych, naturalnych łuków, bram i wieżyc zdobi ten obszar!

   Tuż za bramą wjazdową znajduje się centrum informacji, gdzie warto zaopatrzyć się w broszurę uwzględniającą najciekawsze miejsca dostępne dla turystów.

   Pod względem atrakcyjności i logiki zwiedzania wyróżniają się trzy główne obszary: Wieże Sądu (Courthouse Towers), Okna (Windows) i Diabelski Ogród (Devils Garden). Do tego - jak rodzynek w cieście - dochodzi słynny Delikatny Łuk.

   Courthouse Towers, to ostańce w kształcie smukłych wież, bram i baszt o fantazyjnych kształtach kojarzonych z kobiecymi postaciami, owcą, organami itp. W całości należą do wspomnianej Formacji Piaskowca Navaho. Najciekawszy widok oferuje park Avenue Viewpoint oraz Courthouse Towers Viewpoint.

   Okna (Windows Section) to pierwsze na trasie miejsce gdzie dostrzegamy sławne skalne łuki, m.in. Turret Arch i Double Arch, a także okna: North i South Windows. Skały w których powstały Okna należą do wzmiankowanej Formacji Piaskowców Entrada. Dla szerszej panoramy warto wysiąść przy Ogrodzie Edenu i obejrzeć Okna z górami La Sal na dalekim planie. Tuż obok znajduje się też smukła wieżyca Balanced Rock z obłą skałą na szczycie, która na wzór Maczugi Herkulesa zdaje się urągać prawu grawitacji.

   Trzeci obszar koncentracji cudów natury to Diabelski Ogród, którego zwiedzanie wymaga jednak nieco wysiłku. Co prawda wystarczy przejść kilkaset metrów aby ujrzeć jeden z najdłuższych łuków świata, blisko 100-metrowy Skyline Arch, ale warto pójść do końca, do Double O Arch, żeby docenić piękno tej nieco odmiennej od pozostałych części Parku. Dystans z parkingu do “Łuku Podwójnej Litery O” wynosi 3.5 km w jedną stronę, po łatwym terenie. Wszystkie trzy obszary najlepiej zwiedzać przed południem.

   Najciekawszym miejscem jest bez wątpienia znany z wielu fotografii Delikatny Łuk, do którego dotarcie wymaga godzinnego podejścia. Jest to łatwa trasa o długości 2.5 km i różnicy poziomów 146 metrów. W lecie potrafi być gorąco, dlatego należy zabrać min. 1 litr wody. Ukoronowaniem spaceru jest fantastyczny widok, najlepiej doceniany podczas malowniczych zachodów słońca, gdy łuk mieni się wszelkimi odcieniami żółci, brązów, czerwieni i fioletu z często ośnieżonymi górami Manti La Sal w tle. Widok niezapomniany!

   Wszystkie wspomniane miejsca można zaliczyć (w dosłownym tego słowa znaczeniu) w ciągu jednego dnia nie oddalając się zbytnio od samochodu. Dla pełnego obrazu przyrody Parku Skalnych Łuków warto jednakże spędzić tutaj kilka dni podziwiając wschody i zachody słońca w baśniowej scenerii, a także włócząc się godzinami po odległych ścieżkach.

   Arches to nie tylko skały, to również flora i fauna od milionów lat skutecznie adaptująca się do wyjątkowo trudnych warunków życia. Roślinność Arches obejmuje ok.350 gatunków, jest wyjątkowa w swoim charakterze. Na skałach porastają jałowce, na piasku dominują juki, piołuny i trawy. Od kwietnia do lipca pustynia zakwita. Zadziwiająco barwnie prezentuje się krwistoczerwony “indiański pędzelek”, a w skalnych, nawilgoconych niszach można spotkać nawet paprocie i orchidee.

   Surowe warunki określają też skład fauny, aktywnej zazwyczaj o zmierzchu i w nocy: jelenie mulaki, kojoty, lisy, zające, jeżozwierze. Liczniej reprezentowane są płazy i gady, zwłaszcza jaszczurki. Na terenie Parku występuje tylko jeden gatunek grzechotnika. Z ptaków trzeba wymienić sojki błękitne, kruki i rzadkie orły przednie - widok dla najwytrwalszych.

Informacja, noclegi, rezerwacje, ważne telefony

   Centrum informacji znajduje się przy głównym wjeździe do Parku, a także pod pocztowym adresem: Arches National Park, PO Box 907, Moab, UT 84532-0907, tel. (435) 719-2299, internet: http://www.nps.gov/arch/index.htm

   Duży wybór hoteli, moteli i kempingów oferuje miasto Moab, w pobliżu Arches.

Motel 6, 1089 N.Main St, tel. (435) 259-6686. Super 8 Motel, 889 N.Main St., tel. 259-8868.Comfort Suites, 800 S.Main St., tel. 259-5252. Sleep Inn, 1051 S.Main St., tel. 259-4655. Days Inn, 426 N.Main St., tel. 259-4468.

Ciekawostka

* Spośród roślinności Parku na największą uwagę zasługuje twór uznany przez nas na pierwszy rzut oka za martwą zaskorupiałą powierzchnię gorącego piachu. Jednakże ta skorupa - Cryptobiotic Crust - to zespół żywych organizmów: bakterii, alg, mchów, porostów i grzybów, które absorbują wilgoć, stabilizują glebę i dostarczają pożywienia dla innych roślin. Proszę więc nie deptać żywej pustyni, spacerować po utartych ścieżkach lub nagich skałach.

Uwaga

* W Arches występują pumy, należy zachować dużą ostrożność poruszając się na piechotę w odległych fragmentach Parku. Nie powinniśmy spacerować samotnie, dzieci muszą być blisko rodziców. W razie ataku trzeba podnieść ręce, machać koszulą (co sprawia, że wyglądamy więksi niż w rzeczywistości), a gdy to nie pomaga trzeba walczyć do upadłego. Ucieczka zazwyczaj skłania zwierzę do pogoni.

Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka

Kategoria: Podróże > Podróże z Andrzejem Kulką

Data publikacji: 2016-03-16