Rozwód w trakcie roku podatkowego może wpłynąć na dotychczas stosowane przez małżonków zasady rozliczeń podatkowych. O sposobie rozliczania się w danym roku decyduje stan cywilny osoby w dniu 31 grudnia każdego roku.

Rozwód jest zazwyczaj bolesnym doświadczeniem i zmienia wszystko. Wygląd mieszkania, kontakty z dziećmi, plan dnia, sposób spędzania wakacji oraz często relacje z przyjaciółmi. Zmiana stanu cywilnego ma wpływ nie tylko na nasz stan emocjonalny, ale także na nasze finanse. Jeżeli para podczas małżeństwa miała wspólne konta, aktywa i zobowiązania, to po rozwodzie małżonkowie muszą je podzielić oraz otworzyć nowe, niezależne rachunki bankowe. A co z podatkami?

Rozwód w trakcie roku podatkowego może wpłynąć na dotychczas stosowane przez małżonków zasady rozliczeń podatkowych. O sposobie rozliczania się w danym roku decyduje stan cywilny osoby w dniu 31 grudnia każdego roku.

Podstawowym problemem, z jakim spotkają się osoby po zalegalizowanym rozwodzie, jest brak możliwości wspólnego rozliczenia. W praktyce oznacza to obowiązek sporządzenia dwóch osobnych zeznań podatkowych, czego efektem jest m.in. wyższy podatek małżonków. Nie mogą oni bowiem podwójnie korzystać z kwoty wolnej od podatku jeżeli jedno z nich nie posiada dochodów, a także nie mogą obydwoje pobierać jednocześnie kredytów na dzieci.

Osoba samotna czy nadal pozostająca w związku małżeńskim

Jeżeli małżeństwo jest w trakcie przeprowadzania rozwodu, który nie został jeszcze ostatecznie zalegalizowany i jeżeli ostatniego dnia roku para nie była w separacji, to zazwyczaj muszą oni złożyć deklarację podatkową jako małżeństwo rozliczające się razem („married filing jointly”) lub oddzielnie („married filling separate”). Małżonkowie rozliczajacy się jako "married filing separate" w większości przypadków płacą również więcej podatku od małżonków rozliczających się razem, tzw. "married filing jointly".

Jeżeli natomiast doszło już do rozwodu (nawet ostatniego dnia roku), to wówczas obydwoje byłych małżonków w świetle prawa podatkowego traktowani są jako osoby samotne i muszą rozliczać się oddzielnie jako single za cały ubiegły rok podatkowy. Jeżeli mają dzieci, mogą się wtedy rozliczać jako "head of household" (czyli “głowa rodziny”), co jest dla nich bardzo korzystnym posunięciem.

Status „head of household” traktuje podatników jako osoby niezamężne, nawet jeśli nie były one w separacji lub po rozwodzie. Aby być uznanym za osobę niezamężną dla celów podatkowych i uzyskać status „głowy rodziny” należy spełniać następujące kryteria:

• Złożyć oddzielną deklarację podatkową dla osoby samotnej, „głowy rodziny” bądź też małżonków rozliczających się oddzielnie.
• Opłacać więcej niż połowę kosztów utrzymania gospodarstwa domowego.
• Współmałżonkowie nie mogą mieszkać razem przez ostatnie 6 miesięcy.
• Dziecko będące na utrzymaniu podatnika o statusie “głowa rodziny” musi z nim mieszkać przez co najmniej pół roku.

Rozliczanie się jako “head of household” na pewno jest niezmiernie korzystne z powodu płacenia niższych podatków.

Kolejnym statusem, dzięki któremu możemy zapłacić mniej podatków po rozwodzie jest “single”. Jeśli musisz użyć “married filing separate”, to prawdopodobnie podlegać będziesz wyższym stawkom podatkowym.

Rozliczać się razem czy oddzielnie?

Jeżeli 31 grudnia nadal legalnie byłeś (czy też byłaś) w związku małżeńskim, to wciąż możecie rozliczać się wspólnie jako “married filing jointly”. Ze wspólnego rozliczenia się płynie wiele korzyści. Urząd Podatkowy pozwala takim małżeństwom na jeden z największych standardowych odliczeń każdego roku, który pozwala im natychmiastowo na obniżenie swoich dochodów. W 2016 roku wynosi on $12,600. Małżeństwa, które złożą wspólnie zeznania podatkowe, korzystają z podwójnych odpisów personalnych, czyli 2 x $4,050. Oprócz tego kwalifikują się do różnych ulg podatkowych, np. kredyt od dochodu wypracowanego, kredyty edukacyjne czy kredyt na opiekę nad dzieckiem.

Małżeństwa rozliczające się oddzielnie tracą większość kredytów, mają dużo mniejsze odpisy podatkowe.

Oddzielne rozliczanie może być jednak w sporadycznych wypadkach korzystne, jeśli jeden z małżonków musi dopłacać do podatku, a drugi może otrzymać zwrot. Ta metoda może także zwiększyć oszczędności w wypadku, kiedy jeden z małżonków poniósł duże wydatki medyczne, straty losowe lub dokonuje innych odliczeń, które są uwarunkowane limitem dochodu.

Niezapłacone podatki muszą być ujęte w rozwodzie

Rozwód nie zwalnia nas niestety z odpowiedzialności za niezapłacone podatki federalne i stanowe. Sąd podczas rozprawy powinien wziąść pod uwagę wszystkie aktywa i finansowe zobowiązania małżonków w celu ustalenia porozumienia. Upewnijcie się, że wasz radca prawny jest poinformowany o wszystkich niezapłaconych podatkach. Będzie on się wówczas starał, aby uiszczenie zaległości podatkowych zostało dokonane ze wspólnoty majątkowej, jeśli jest to możliwe. Najbezpieczniej jest unikać długów z byłym małżonkiem lub małżonką po uzyskaniu rozwodu. Może to być wówczas ciężkie do wyprostowania.

Alimenty na dzieci oraz na żonę/męża

Jeśli płacisz alimenty swojej żonie czy mężowi, to możesz odliczyć je w swoim rozliczeniu podatkowym. Jeśli natomiast je otrzymujesz, to musisz je ująć jako swój przychód.

Tylko alimenty na współmałżonka podlegają odliczeniu przez osobę płacącą oraz opodatkowaniu przez osobę, która je otrzymuje. Jeżeli były współmałżonek daje swojej byłej żonie dodatkowe pieniądze dobrowolnie lub pomaga jej spłacać samochód lub inne długi czy zobowiązania, to nie uważane jest to za alimenty i nie należy tego ujmować w rozliczeniach podatkowych.

Alimenty na dziecko natomiast nie podlegają odliczeniu przez rodzica, który je wypłaca. Rodzic, który je otrzymuje także nie ujmuje ich w swoim rozliczeniu i nie płaci za nie żadnego podatku.

Co można odliczyć przy rozwodzie?

Podstawowe koszty rozwodu nie podlegają niestety odliczeniu podczas rozliczania się z podatków. Jednak można odpisać koszt doradztwa podatkowego w sprawach rozwodowych, ustaleń alimentów na współmałżonka czy konsultacji/pomocy w ich uzyskaniu . Odpisów tych można dokonać na Schedule A.

Koszty te nie są jednak odejmowane w całości od dochodu. Są one limitowane do wysokości 2% dochodu brutto, czyli możemy je odpisać powyżej 2% naszych zarobków.

Który z rozwiedzionych rodziców podaje dzieci na swoim rozliczeniu?

Jeżeli jedno z rodziców ma prawo do opieki nad dziećmi (tzw. custodial parent), to pociechy zapewne mieszkają z nim przez większą część roku. I ten rodzic na ogół podaje je na swojej deklaracji podatkowej i otrzymuje ulgi, jeśli się do nich kwalifikuje. Tylko rodzic, z którym mieszka dziecko może otrzymać kredyt od wypracowanego dochodu (Earned Income Credit). Rodzic, który jest pozbawiony praw lub ma je ograniczone (non-custodial parent) może skorzystać z odpisów personalnych na dzieci, jeśli rodzic z prawami się na to zgodzi, podpisując Formę 8332.

Na koniec jeszcze cenna uwaga. Pamiętajmy, iż wspólne podpisanie deklaracji podatkowej oznacza, iż jesteśmy razem z naszym małżonkiem odpowiedzialni za zobowiązania podatkowe nawet w sytuacji jeśli jesteśmy już po rozwodzie. Dlatego, jeśli IRS dokona kontroli podatkowej wspólnego rozliczenia i stwierdzi nieprawidłowości naliczając dodatkowe podatki, po zapłatę może udać się zarówno do byłego męża lub do byłej żony.

Katarzyna Łagodzka - Ginsburg

Kategoria: Porady > Podatki

Data publikacji: 2016-02-08