Turyści odwiedzający Park Narodowy Jeziora Clark oddają się głównie podglądaniu zwierzyny, wędkowaniu, spływom pontonowym i kajakowym oraz górskim wędrówkom.
Położenie geograficzne i klimat
Park Narodowy Jeziora Clark położony jest na u nasady półwyspu Alaska, na styku dwóch potężnych łańcuchów górskich: Aleutów oraz Alaska Range, obejmując powierzchnię 10526 km kw. Otulina ścisłego rezerwatu (preserve) liczy dalsze 6500 km kwadratowych!
Zachodnia część Parku znajduje się pod wpływem klimatu kontynentalnego, z mniejszą ilością opadów. Wschodnia część Parku posiada wyraźny wpływ klimatu morskiego ze znacznymi opadami. Od czerwca do sierpnia - czyli w sezonie turystycznym - temperatury we wschodniej części wahają się w granicach od +10 do +18C, w zachodniej mogą osiągać nawet +28C.
Średnia maksymalna temperatura dla najcieplejszego lipca wynosi +19C, minimalna +9C. Średnia maksymalna najchłodniejszego z kolei stycznia wynosi minus 4C, minimalna minus 14C. Rekordowo wysoką temperaturę 32C zanotowano w 2004 roku, rekordowo najniższą - minus 48C w 1971 roku. Najwięcej opadów, dane uśrednione dla Port Alsworth, przypada na sierpień - 53.1 mm, najmniej na kwiecień - 12.2 mm.
Najlepsza pora na zwiedzanie
Ze względu na surowy klimat i ograniczony serwis dla turystów, najkorzystniejszą porą roku na wizytę w tym regionie jest bezsprzecznie lato. Zimy są mroźne, wietrzne i długie, trwając od października do kwietnia. Warto odnotowaæ, że opady w zachodniej części Parku są trzykrotnie mniejsze niż na jego wschodnich obrzeżach, nad zatoką Cook Inlet. W 2002 roku do Parku dotarło 4315 turystów, w 2004 - już 4906.
Komunikacja
Park Narodowy Jeziora Clark - a ściślej jego główna baza wypadowa Port Alsworth - położony jest w odległości 2700 km (169 mil) od Anchorage, największego miasta Alaski.
W praktyce, wyłączny dostęp do Parku oferują samoloty, co bardzo zwiększa koszty jego zwiedzania. Najwygodniejszy dolot zapewniają wyczarterowane samoloty z Anchorage lub (taniej) z Soldotna na półwyspie Kenai. Najprostszy jednak dostęp oferują firmy organizujące jednodniowe wypady do parku połączone z obserwacją niedźwiedzi. Samoloty tych biur lądują zazwyczaj na plażach lub jeziorach w wyjątkowo malowniczej scenerii kolorowych jezior (jak np. Turquoise Lake) czy wulkanów MtRedoubt oraz Iliamna.
Autoryzowane taksówki powietrzne, m.in: Alaska Air Taxi 907-243-3944. Alpine Air 783-2360, Kenai Fjords Outfitters, 235-6066, Iliamna Air taxi 571-1248, Lake Clark Air, 781-2211 (Anchorage - 1-800-662-7661), Peninsula Airways 243-2485, Rustair 243-0552.
Lot hydroplanem z Anchorage do Redoubt Lodge na północnych obrzeżach Parku trwa 40 minut, z prędkością 120 mi./godz. na wysokości zaledwie 300 metrów oferując zniewalające widoki.
Zarys geologiczny
Historia powstawania półwyspu Aleuckiego rozpoczyna się kilkaset milionów lat temu w okresie zwanym przez geologów permem. Skorupę ziemską tworzy osiem grubych na 80 kilometrów, wielkich kier kontynentalnych i kilkanaście mniejszych jednostek, napierających na siebie w nieustannym ruchu na płynnym już od około 700 kilometrów wnętrzu planety. W miejscu kolizji kier fałdują się góry, wybuchają wulkany i trzęsie się ziemia. Ten ruch jest bardzo powolny z ludzkiego punktu widzenia (2 do 15 cm na rok), ale w geologicznej skali jednego miliona lat przemieszczenia sięgają aż pół setki kilometrów! Kra kontynentalna Zatoki Alaska tworzy tzw. strefę subdukcji nurzając się pod półwysep Aleucki z prędkością około 7.5 cm na rok na głębokość 50 km pod półwyspem Kenai, 100 km pod zatoka Cook Inlet i około 160 km pod wulkanami Redoubt oraz Iliamna. Od roku 1972 zanotowano tutaj aż 13 trzęsień ziemi w skali większej niż 5 stopni Richtera!
Na terenie Parku Narodowego Jeziora Clark są cztery aktywne wulkany, a kilka jak Mount Spurr i Saint Augustine leży w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Eksplozje Mount Spurr z 1992 roku pokryły Anchorage warstwą pyłu o grubości blisko 1 cm, zamykając lotnisko na kilka dni. Wulkan Redoubt wybuchał w 1989 i 1990 roku a Saint Augustine w 1986.
Góry Chigmit, dla odmiany, to młode granitowe intruzje mocno zerodowane poczas epok lodowcowych, zwłaszcza 12 tysięcy lat temu.
Zarys historyczny
Grupy ludzi tzw. Kultury Paleoarktycznej żyły na terenie znanym dzisiaj jako Park Narodowy Jeziora Clark od 7 - 8 tysięcy lat, czyli od ukończenia ostatniego zlodowacenia. Archeolodzy nieprzerwanie znajdują ślady osadnictwa wzdłuż zasobnych w ryby rzek i jezior, najstarsze znad jeziora Twin Lakes i rzeki Tazimina. Wiele stanowisk datuje się na grupy Indian reprezentujących tzw. kulturę Archaiczną Północną, którzy 6000-4500 lat temu z upodobaniem zakładali osady nad dużymi jeziorami. Ślady wyraźnie odmiennych, przypominających kulturę Eskimosów grup - tzw. Kultury Norton - datują się na okres sprzed 2500 - 1000 lat. Po nich nastało plemie Tanaina (Dena’ina), utrzymujące się do dzisiaj głównie z polowań na wielkie ssaki i z połowu łososi czerwonych. Autochtoniczne wioski Kijik i Tanalian Point przetrwały do naszych czasów, ta pierwsza - z zachowanymi domami z drewnianych bali, zagłębionymi w ziemi - stała się Pomnikiem Narodowej Historii. Indianie zakładali osady przede wszystkim wzdłuż strumieni będących tarliskami łososi. Z nastaniem lata setki tysięcy ryb docierały dosłownie pod progi ich domostw.
Rosyjscy handlarze futer i misjonarze eksplorowali ten region w ostatniej dekadzie XVIII stulecia. W 1867 doszło do zakupu Alaski przez Amerykanów, a w niecałe 20 lat później powstały pierwsze puszkarnie łososi nad zatoką Bristol Bay. Wkrótce potem pojawili się tutaj poszukiwacze złota. Indianie opuścili Kijik w 1909 roku przemieszczając się do Nondalton i Lime Village - osad leżących bliżej do przynoszących dochody zakładów przemysłowych.
Na przełomie XIX i XX wieku zaczęło rozwijać się rybołostwo ściągając kolejne rzesze osadników, tym razem Amerykanów. W okolicach jeziora Lake Clark powstały skupiska traperów i górników wydobywających miedź. U ujścia rzeki Tanalian utworzyła się osada Tanalian Point, a następnie - w zatoczce Hardenberg Bay, kilometr dalej - Port Alsworth rozrastający się szczególnie po porzuceniu wioski Kijik przez Indian.
Obecnie coraz większe znaczenie w regionie odgrywa rekreacja. W grudniu 1980 roku najbardziej atrakcyjne turystycznie i dziewicze rejony okalające wielkim łukiem jezioro Clark zostały objęte ochroną jako park narodowy.
Największe atrakcje
Turyści odwiedzający Park Narodowy Jeziora Clark oddają się głównie podglądaniu zwierzyny, wędkowaniu, spływom pontonowym i kajakowym oraz górskim wędrówkom.
Prawdziwą ozdobą parku są majestatyczne, pokryte lodem, dymiące stożki czynnych wukanów Iliamna oraz Mt Redoubt, oba wznoszące się powyżej 3 tys. metrów ponad poziom morza.
Każdego przyjezdnego urzeka niewiarygodne zróżnicowanie krajobrazów na terenie Parku, od równi pływowych nad oceanem i pokrytych tajgą dolin, poprzez tundrę po granitowe turnie i lodowce. Brzegi rybnych rzek i okolice jeziora Clark były zamieszkałe przez Indian od prehistorycznych czasów, jednak 
ludzka populacja - z racji surowego klimatu - nigdy nie była liczna. Posmak prawdziwej dziczy wszechogarnia każdego turystę pokonującego bezdroża Parku pieszo, czy też wodnymi szlakami.
Wschodnie granice tego parku narodowego stanowią skalne wybrzeża oceanicznej zatoki Cook Inlet. Tutaj napotkamy zarówno strome klify jak i płaskie, zabagnione równiny bedące prawdziwym rajem dla wodnego ptactwa. Przybrzeżne wody przemierzają lwy morskie i wieloryby bieługi, polujące na łososie gromadzące się przed wejściem na tarło u ujścia rzek. Ten rejon jest zdominowany sylwetkami stożków Iliamna Volcano (3053 m) oraz Redoubt Volcano (3108 m n.p.m.). Oba wulkany można przy sprzyjającej pogodzie podziwiać z szosy Sterling Highway w okolicy Ninilchik na półwyspie Kenai
Środkowa część Parku zdominowana jest przez łańcuch gór Chigmit, wyraźnie odrębną jednostkę tektoniczną oddzielającą od siebie wspomniane już pasma Alaska i Aleuty.
Zachodnie pogranicza Parku biegną poprzez lasy borealne i podnóża wzgórz pokrytych tajgą. W tej części znajdziemy tysiące spektakularnych jezior i dziewicze rzeki pełne ryb. Wpływające do zatoki Bristol Bay rzeki Tlikakila, Mulchatna i Chilikadrotna zaliczają się do odrębnych, prawnie chronionych klejnotów przyrodniczych znanych jako “dzikie rzeki”, Wild Rivers, obiekt marzeń każdego kajakarza. Pomimo “rajskich” krajobrazów należy zdawać sobie sprawę z surowej i zmiennej pogody regionu znanej z przekształcania się w ciągu godziny z ciepłego, słonecznego dnia w śnieżną zadymę!
Park Narodowy Jeziora Clark zawiera kilka ekosystemów charakterystycznych dla różnych regionów Alaski. Spektakularne krajobrazy rozciągają się od morskich brzegów Zatoki Cooka, poprzez pasmo Chigmit do pokrytych tundrą łagodnych wzgórz zachodniego interioru. Góry Chigmit, ulokowane na styku z pasmem Alaska, są dzikim łańcuchem poszarpanych szczytów, poprzedzielanych lodowcami i upiększonym aktywnymi wulkanami.
Ogromne obszary Parku są wspaniałą ostoją dla licznych zwierząt. Bardzo często spotyka się niedźwiedzie czarne i grizli, a także łosie.
Pokaźne stado - ponad 200 tysięcy sztuk - renów karibu żyje pośród wzgórz wokoło jezior Turquoise, Twin oraz Snipe. Na nagich górskich turniach i alpejskich łąkach pasma Chigmit pasą się muflony północne (koziorożce Dalla), których populację ocenia się w Parku na około 600 sztuk. Pospolite są bobry i lisy. Trudniej jest dostrzec znacznie ostrożniejsze wilki, rysie i rosomaki. Z morskich ssaków odwiedzających wody zatok Chinitna Bay i Tuxedni Bay warto wymienić lwy morskie i wieloryby bieługi.
Na terenie Parku spotyka się przedstawicieli ponad 125 gatunków ptaków, w tym m.in orły bieliki, orły przednie, sokoły wędrowne, sowy i pardwy wierzbowe (stanowy ptak Alaski).
Roślinność występująca na obszarze parku jest stosunkowo uboga pod względem ilości gatunków; dominują świerki, wierzby, olchy, topole, osiki i brzozy. Łąki pokrywają się latem kwiatami: łubinem, dzikim geranium i wierzbówką.
Ogromne obszary Parku są wspaniałą ostoją dla licznych zwierząt. Bardzo często spotyka się niedźwiedzie czarne i grizli, a także łosie.
Pokaźne stado - ponad 200 tysięcy sztuk - renów karibu żyje pośród wzgórz wokoło jezior Turquoise, Twin oraz Snipe. Na nagich górskich turniach i alpejskich łąkach pasma Chigmit pasą się muflony północne (koziorożce Dalla), których populację ocenia się w Parku na około 600 sztuk. Pospolite są bobry i lisy. Trudniej jest dostrzec znacznie ostrożniejsze wilki, rysie i rosomaki. Z morskich ssaków odwiedzających wody zatok Chinitna Bay i Tuxedni Bay warto wymienić lwy morskie i wieloryby bieługi.
Na terenie Parku spotyka się przedstawicieli ponad 125 gatunków ptaków, w tym m.in orły bieliki, orły przednie, sokoły wędrowne, sowy i pardwy wierzbowe (stanowy ptak Alaski).
Roślinność występująca na obszarze parku jest stosunkowo uboga pod względem ilości gatunków; dominują świerki, wierzby, olchy, topole, osiki i brzozy. Łąki pokrywają się latem kwiatami: łubinem, dzikim geranium i wierzbówką.
Wędkarstwo
Rzeki tego regionu obfitują w ryby, z których spotyka się m.in. wszystkie pięć gatunków łososi Pacyfiku: królewskie, czerwone, srebrne, gorbusze i kety. Wędkarze z upodobaniem oddają się połowom rzadkich i pięknych odmian pstrągów arktycznych jak dolly varden czy pstrąg Brooksa. Liczące 65 km długości jezioro Clark, wraz z innymi akwenami tworzą środowisko krytyczne dla milionów łososi, które przez zatokę Bristol Bay docierają na tutejsze tarliska. Rzeki Parku można śmiało zaliczyć do najwyższej światowej klasy pod względem sportowego wędkarstwa.
Prawdę mówiąc, ochrona tarlisk łososia czerwonego zlewni Cieśniny Beringa była jedną z przyczyn powstania tego parku. Krystalicznie czyste jeziora pośród dziewiczych, poszarpanych szczytów są pełne pstrągów jeziorowych, pstrągów dolly varden, szczupaków i arktycznych lipieni. Liczne rzeki, zwłaszcza Mulchatna i Chilikadrotna oferują fantastyczne spływy pontonowe i rewelacyjne warunki połowu łososia królewskiego, łososia czerwonego a także rekordowych tęczaków. Sezon wędkarski trwa od maja do października ze szczytem w lipcu i sierpniu.
Turyści plecakowi uwielbiają kilka szczególnych miejsc: Twin Lakes, Turquise Lake i Telaquana Lake. Pierwsze ze wspomnianych jezior okolone jest suchą tundrą, która zezwala na łatwy marsz udostępniający nagie górskie grzbiety. Jeżeli dodamy do tego fantastyczne warunki wędkarskie, mnóstwo dzikiej zwierzyny i wspaniałą scenerię otrzymamy obraz przed którym ulegnie każdy żądny przygody turysta. Częstymi goścmi w tym rejonie są wędkarze przylatujący hydroplanami na jeden dzień oraz wodniacy, rozpoczynający tutaj spływ po rzece Chilikadrotna.
Jezioro Turkusowe z kolei zachwyca swoim kolorem, widokami gór Telaquana i stosunkowo łatwymi szlakami, chociaż spotyka się tutaj mniej zwierzyny niż przy Twin Lakes. Okolice jeziora Telaquana to z kolei teren dla najbardziej wytrwałych i sprawnych piechurów.
Koszt dotarcia do wzmiankowanych terenów jest znaczny ze względu na transport małymi samolotami, najczęściej powietrzną taksówką (air-taxi). Stosunkowo najtaniej wygląda eksploracja parku z Port Alsworth, posiadającego regularne połączenie lotnicze z Anchorage. Ogromna większość Parku to zupełne odludzia, bez dróg, ścieżek, bez wydzielonych miejsc na kemping - istna nirwana dla turystów pieszych!
Kajakarstwo i spływy pontonowe
Zarówno trzy wspomniane już rzeki zaliczające siś do przyrodnicznych klejnotów National Wild River jak i setki innych, wraz z tysiącami jezior stanowią wodniacki raj. W niemal nietkniętej przez człowieka alaskańskiej dziczy podziwiamy fascynującą scenerię wysokich gór, krajobrazy tundry i tajgi, a to wszystko okraszone dziką zwierzyną, nieznającą lęku przed człowiekiem. Pomimo “rajskiej” scenerii trzeba wziąć pod uwagę niską temperaturę wody i kaprysy pogody, szczególnie silne wiatry błyskawicznie kreujące wysokie fale. Najpopularniejsze rzeki do spływów: Mulchatna National Wild River, Chilikadrotna National Wild River oraz Tlikakila National Wild River.
Noclegi, rezerwacje, ważne telefony
Najszybciej dostępnym źródłem informacji na temat parku jest jego strona internetowa: www.nps.gov/lacl. Dużo wiadomości można zebrać w Visitor Center w Port Alsworth, już na terenie parku narodowego, gdzie poza świetnie zaopatrzonym sklepem, toaletami i restauracją są strażnicy (rangersi) chętni posłużyć nam odpowiedzią na wszelkie zapytania.
Park Narodowy Jeziora Clark jest otwarty przez cały rok z wyjątkiem Bożego Narodzenia, w godzinach zależnych od pory roku, detale na wspomnianej stronie internetowej.
Zakwaterowanie w Port Alsworth: Alaskan Adventures, tel. (907) 781-2300, Alaska’ Lake Clark Inn, tel. 781-2224, The Farm, tel. 781-2211, Wilder House B&B tel. 781-2228
Noclegi nad jeziorem poza Port Alsworth: Island Lodge (15 mil na N od osady) 907 349-3195, Koksetna Lodge (8 mil na zachod od osady) 907 781-2227. Zakwaterowanie nad jeziorem Crescent Lake: Redoubt Mountain Lodge 733-3034. Noclegi nad Upper Twin Lake 260-5410
Opłaty
Wstęp do Parku jest bezpłatny, co nie jest jednak zbyt wielkim pocieszeniem biorąc pod uwagę ogromne koszty dotarcia na jego teren. Na terenie Parku nie wymagane są żadne zezwolenia na noclegi ani przebywanie w dziczy.
Ciekawostki
* Do dzisiaj w Parku istnieją ziemie należące do Indian Denai’na.
* Pierwotni rezydenci, tak biali jak i Indianie, mogą polować na terenie parku narodowego.
Uwagi
* Wszelkie wyprawy w dzicz muszą być samowystarczalne. Na terenie Parku nie ma ścieżek, idealnym traktem są więc koryta rzek, ich brzegi i niska tundra porastająca zachodnią część parku. Pogoda, roślinność i morfologia terenu decydują o tempie marszu. Amatorzy pieszych wędrówek muszą się liczyć z silnymi wichurami na górskich przełęczach oraz z mrozem nawet w środku lata. W odleglym i izolowanym odludziu jakim jest ten Park, trzeba absolutnie posiadać szczegółowe mapy topograficzne (US Geological Survey) oraz być przygotowanym na brutalną pogodę a także zmasowane ataki komarów.
* Przy braku mostów, dużą przeszkodą na trasie okazuje się przekraczanie rzek i strumieni. Przydaje się kij, odpowiednie obuwie, uważna obserwacja wody i... zdrowy rozsądek. Dobrym pomysłem jesto pozostawienie informacji o swojej trasie w Visitor Center w Port Alsworth, tel. (907) 781-2218.
*Wodę należy gotować przed spożyciem z powodu obecności bakterii giardia.
Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka
Kategoria: Podróże > Podróże z Andrzejem Kulką
Data publikacji: 2019-01-18
