PLUS

Baner

Park narodowy Badlands

Park narodowy Badlands

Park narodowy Badlands znajduje się w południowo zachodnim krańcu Dakoty Południowej. Park wygląda jak skamieniałe miasto, co roku odwiedza go około milion turystów.

Położenie geograficzne i klimat

Badlands zajmuje 990 km2 powierzchni (244,300 akrów) w południowo zachodnim krańcu Dakoty Południowej. Cały obszar zachodniego pogranicza prerii cechuje klimat umiarkowany kontynentalny z gorącym latem i mroźną, lecz stosunkowo suchą zimą. Maksymalna średnia temperatura w lipcu wynosi 34°C (92°F), minimalna 18°C (62°F), w styczniu odpowiednio +2°C (34°F) i minus 11°C (11°F). W zimie potrafi być mroźno, ale opady śniegu są niewielkie. W lecie spotykamy nagłe zmiany pogody i gwałtowne burze.

Komunikacja

Najbliższe lotnisko znajduje się w Rapid City w odległości 120 km (74 mil) od wjazdu do Parku. Badlands posiada doskonałe połączenie drogowe z resztą kraju, gdyż leży blisko międzystanowej autostrady nr I-90. Odległość szosą z Badlands do Chicago wynosi 1350 km (838 mil), do Nowego Jorku 2671 km (1660 mil).

Istota Badlands w dzisiejszej postaci sprowadza się do krawędzi (The Wall) ciągnącej się przez prerię ponad 150 kilometrów za wschodu na zachód, kilka kilometrów na południe od autostrady I-90. Poruszanie się pojazdem po Parku jest łatwe, gdyż wzdłuż krawędzi Badlands biegnie szosa (nr 240), przy której znajduje się większość najciekawszych widokowo miejsc. Park składa się wszakże z dwóch wyraźnie odrębnych części: North Unit i South Unit, rozdzielonych z grubsza drogą nr 44. Od południa przylega rezerwat Indian Siuksów Pine Ridge Indian Reservation.

Polecam wjazd od strony miejscowości Kadoka (exit 131) i postoje w następujących miejscach: Big Badlands Overlook, Windows Overlook, Cliff Shelf Nature Trail, Ben Reifel Visitor Center (posiłek, toaleta), Fossil Exhibit (podziwiamy skamieniałości), Prairie Wind Overlook, Changing Scenes Overlook, Seabed Jungle Overlook i Pinnacles Overlook. Na pokonanie tej trasy w relaksującym tempie potrzebujemy cały dzień. Wyjazd z Parku w miejscowości Wall (exit 110).

Mając naturę podróżnika wybierzemy prawdopodobnie dłuższą wersję zwiedzania: wjazd na drogę Sage Creek Rim Road. Południowa część Parku jest dostępna szosą długości około 50 mil. Jest to dziki, przeważnie nieprzejezdny płaskowyż porośnięty juką i jałowcami. Sheep Mountain Table oferuje najciekawsze widoki, dostępne tylko dla najwytrwalszych podróżnych, wyposażonych w pojazdy o napędzie na 4 koła.

Najlepsza pora na zwiedzanie

Ze względu na klimat i charakter atrakcji Parku najkorzystniejsze jest zwiedzanie od wiosny do późnej jesieni. Pokrywa śnieżna skrywa bowiem kolory i teksturę skał. Południowa część jest nieprzejezdna podczas i po deszczu, warto zasięgnąć porady u strażnika. Zimą, śnieg może na pewien czas zasypać drogi.

Zarys geologiczno-historyczny

Łupki widoczne w najniższej części Badlands reprezentują osady morskie z epoki kredowej sprzed 75 mln lat. Kolorowe skały, którymi zachwycamy się dzisiaj są młodsze, osadziły się na kontynencie już po ustąpieniu morza. Ten lód w Oligocenie (35-23 milionów lat temu) był płaski, podmokły, porośnięty bujnym, tropikalnym lasem. Cóż za kontrast z dzisiejszym krajobrazem! Przemienione w kolorowe skały osady rzeczne i jeziorne zawierają najbogatsze w USA skamieniałości oligoceńskich ssaków. Na podstawie znajdowanych w Badlands szczątków możemy odtworzyć faunistyczny i florystyczny obraz tamtej odległej epoki. Wiemy, że w owym tropikalnym lesie żyły pra-konie, tapiry, dziki, nosorożce, hipopotamy i tygrysy szablastozębe.

Z czasem klimat się ochładzał, opadów było mniej, w miejsce lasu pojawiła się sawanna, która w miarę dalszego oziębiania i osuszania uległa przekształceniu w trawiastą prerię.                                               

Teren Badlands był zamieszkały przez łowców mamutów co najmniej od 11 tysięcy lat. Po epoce lodowcowej na prerii żyli Indianie, dla których głównym źródłem żywności stały się bizony. Pierwsi znani z Południowej Dakoty Indianie z plemienia Arikara zostali wyparci przez Lakotów (Siuksów) w połowie XVIII wieku.

Od tysiącleci Indianie traktowali Badlands z poczuciem trwogi i respektu przed siłami natury. Siuksowie nazywali ten teren mako sica, a francuskojęzyczni traperzy z Kanady - “złymi ziemiami do przejścia” (les terres mauvaises a traverser), po angielsku bad lands. Pionierzy obawiali się zamieszkałych przez wojowniczych Indian okolic, znanych z surowego klimatu, ale przede wszystkim pozbawionych wody. Dla nich była to naprawdę zła ziemia.

Ze względu na bogactwo skamieniałości prezydent F.D.Roosevelt uznał Badlands w 1939 roku za narodowy pomnik przyrody. Południowa część została dodana w 1976 roku, należąc nadal do Siuksów Ogallala. Wraz z nowym nabytkiem do Parku dostał się niezwykle ważny dla Indian teren: Stronghold Table, miejsce, gdzie odbył się ostatni Taniec Ducha w grudniu 1890 roku, tuż przed niesławną rzezią w Wounded Knee, 40 kilometrów dalej na południe. Park narodowy Badlands został ustanowiony 10 listopada 1978 roku, jest jednym z młodszych parków w USA.

 

Największe atrakcje

   Dla przeciętnego turysty największą atrakcją Parku są fantastyczne formy pastelowych skał wzdłuż wspomnianej ściany, czyli de facto tektonicznego uskoku. Zerodowane przez wodę i wiatr skały mają kształty wieżyc, zamków, ostrych grzebieni, iglic, tworzą niesamowity, majestatyczny, “księżycowy” krajobraz wzbogacony stromymi żlebami. A wokoło - “falujące morze prerii”. Badlands wygląda jak skamieniałe miasto, jak rozbudowany kanion Bryce. Pejzaż tego rodzaju może nie dla wszystkich jest synonimem piękna, ale na każdym wywiera głębokie wrażenie. Można przeklinać żar letniego dnia i gwałtowne burze, ale widok zielonej prerii rozciętej skalnymi formami wręcz “niebiańskiej architektury” usatysfakcjonuje nawet najbardziej zdegustowanego globtrotera.

Inną, wielką atrakcją, docenianą jedynie przez wąski krąg ludzi zainteresowanych paleontologią, są skamieniałe szczątki prahistorycznych zwierząt.

Na pierwszy rzut oka preria i gliniasty Badlands wydają się być monotonne, niemal martwe, jednak dla uważnego obserwatora cały teren ujawnia zadziwiająco bogate ślady życia. Rośliny prerii - tak kwiaty jak i trawy - zachowały się tu w prawie niezmienionym od wieków składzie. Zwierząt również nie brakuje. Dla mnie osobiście Badlands jest doskonałym miejscem do obserwacji typowej fauny Wielkich Równin, w szczególności piesków preriowych i antylop widłorogich (pronghorn). Pełny wgląd w przyrodę może zapewnić tylko pieszy spacer w głąb terenu, z dala od szosy, z noclegiem w namiocie w dziczy. Z głównej szosy biegną w bok liczne, bardziej interesujące szlaki piesze, których pokonanie zabierze nam dodatkowe kilka godzin. Spacerując z dala od szosy można napotkać bizony, sarny, kojoty, rysie, żółwie i muflony, pośród traw mienią się kolorami motyle, a wysoko w niebie szybują orły i sępy. Badlands jest więc krajobrazowym, geologicznym i przyrodniczym fenomenem.

Badlands odwiedza co roku około milion turystów, większość z nich przybywa tylko na kilka godzin przejeżdżając z jednego krańca na drugi z kilkoma postojami po drodze. Centralna informacja turystyczna funkcjonuje pod telefonem (605) 433-5361, adres do korespondencji: Badlands National Park Headquarters, Interior, South Dakota 57750. Na terenie Parku istnieją dwa ośrodki informacyjne: Ben Reifel Visitor Center w północnej części, otwarty przez cały rok z wyjątkiem świąt, oraz White River Visitor Center czynny wyłącznie latem.

W Parku jest tylko jeden hotel: Cedar Pass Lodge, tel. 433-5460. Poza Badlands liczne motele znajdziemy w Wall i Rapid City. Na terenie Parku są dwa pola namiotowe: Cedar Pass i Sage Creek, oba z limitem 14 dni. Miejsca dostępne na zasadzie pierwszeństwa, chociaż w Badlands nie są one aż tak obłożone jak w innych popularnych okolicach Dzikiego Zachodu. Chcąc spędzić noc w namiocie w preriowej głuszy nie musimy ubiegać się o żadne zezwolenie, chociaż rozsądek nakazuje zasięgnąć porady strażnika odnośnie wymogów bezpieczeństwa.

Opłaty

Wstęp kosztuje $10 od pojazdu, można też wykupić roczny karnet za $20.

Ciekawostki

* Tempo erozji skał osiąga aż 3 cm rocznie! Innymi słowy powracając do Badlands po kilku latach na pewno zastaniemy zmiany. Niektóre formy erozyjne zaginą, ale na ich miejsce powstaną nowe. Badlands doskonale ilustruje dynamikę zmian krajobrazowych naszej planety, co w pozostałych regionach świata jest tak powolne, że pozostaje niezauważalne.

* Wykonywany na pustkowiach Badlands Taniec Ducha powstał w Newadzie wśród Pajutów jako reakcja na postępującą w końcu XIX wieku zagładę Indian.

* Wounded Knee w Badlands to miejsce największej masakry Siuksów z 29 grudnia 1890 roku, kiedy “niebiescy żołnierze” zastrzelili około 200 bezbronnych Indian: mężczyzn, kobiet i dzieci.

* Faliste prerie Południowej Dakoty i Badlands użyczyły scenerii do kadrów filmu “Tańczący z wilkami”.

* Widłorożec jest najszybszym zwierzęciem Ameryki Północnej, zdolnym do biegu z prędkością 80 km na godzinę!

Uwagi

* Przyroda Badlands jest prawnie chroniona, pamiętajmy aby nie wynosić skamieniałości ani roślin.

* Badlands zamieszkują grzechotniki i porastają kaktusy. Proszę uważać gdzie stawiamy stopę!

* Na terenie Badlands żyją dzikie bizony, które wbrew niewinnemu, “krowiastemu” wyglądowi są szybkie, zwinne, bardzo silne i mogą być niebezpieczne!

 

Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka

Kategoria: Podróże > Podróże z Andrzejem Kulką

Data publikacji: 2015-12-07

Baner
Ogłoszenia/classifieds
Ogłoszenia Zobacz ogłoszenia >>
Baner
Baner
Baner
Baner
Plus Festiwal

Podoba Ci się nasza strona?
Polub nasz profil na Facebooku.