Czy wiecie, że zdecydowana większość borówek, które kupujemy w sklepach zarówno w Ameryce jak i w Polsce, we Francji czy w Australii jest potomkami kilku niepozornych krzaczków rosnących w XIX wieku w sosnowych lasach południowego New Jersey?
Najbardziej zaskakujące jednak jest to, że współczesne słodkie i dorodne borówki wysokie - czyli highbush blueberries, które od dziesięcioleci królują na naszych stołach, to wytwór pomysłowości i pracowitości jednej osoby. Była nią Elisabeth White - córka farmera, właściciela gospodarstwa Whitesbog, gdzie uprawiano całe połacie czarnych jeżyn. 
Elisabeth nie była typową kobietą swoich czasów. Od dziecka każdego lata pomagała ojcu przy zbiorach natomiast zimą wyjeżdżała by studiować. Ukończyła kurs pierwszej pomocy, szycia i projektowania ubiorów oraz … fotografii na Drexel Institute of Art, Science and Industry. Jednak to rośliny były jej prawdziwą pasją! Zaczytywała się w książkach i czasopismach poświęconym uprawie warzyw i owoców. Tak natrafiła na artykuł botanika Fredericka Coville’a poświęcony eksperymentalnej uprawie borówek. Autor zauważał w nim, że borówki szczególnie łatwo i obficie rosną na kwaśnej glebie. A taka właśnie gleba występowała w sosnowych lasach otaczających Whitebog. Elisabeth natychmiast napisała do United Stated Department of Agriculture z prośbą o pozwolenie przetestowania pomysłów Coville’a na terenie jej rodzinnej farmy. Botanik nie był do końca przekonany do pomysłu anonimowej córki farmera, jednak White była nieugięta i zaproponowała, że …. sama zapłaci za badania. Jak wymyśliła tak zrobiła, a Coville nie miał zbyt wiele do powiedzenia - USDA oficjalnie poparła eksperyment.
Elisabeth powściągliwie powitała botanika po czym zaciągnęła go… do lasu. Tam czekali na niego potężni, ogorzali mężczyźni. Elisabeth pospiesznie wytłumaczyła zaskoczonemu Coville’owi, że są to leśnicy, którzy dostają od niej wynagrodzenie od znalezienia każdego dziko rosnącego krzaka dorodnych borówek. Zachęta zadziałała i w krótkim czasie „the pine people”, czyli wspomniani leśnicy, zlokalizowali ponad 100 obiecująco wyglądających krzewów. Elisabeth każdy z nich nazwała nazwiskiem tego, kto je znalazł i tak w eksperymencie wzięły udział krzewy „odmian” Harding, Hanes i Rubel.
Odtąd rozpoczęła się mrówcza praca nad uzyskaniem borówki idealnej - o słodkich, dużych jagodach, owocującej wcześnie i obficie, odpornej na kaprysy przyrody i nadającej się do uprawy przemysłowej. Podczas, gdy Elisabeth White odpowiadała za dobrostan upraw, ich nawożenie, nawadnianie i leczenie, Coville dokonywał badań, pomiarów i krzyżowania najlepszych krzewów. W 1916 roku eksperymentatorzy mogli pochwalić się nową, dużą i wysoką odmianą borówek - czyli highbush blueberries. Nowinka spotkała się od razu z olbrzymim zainteresowaniem okolicznych farmerów, kilka lat później nowa borówka trafiła na Florydę, a za chwilę była już uprawiana w Chile, Peru oraz w Europie. Elisabeth nie spoczęła na laurach - do końca życia promowała nowoczesne metody uprawy jeżyn i borówek, była pierwszą kobietą w American Cranberry Association, a także pierwszą kobietą wyróżnioną za swoją działalność przez New Jersey Department of Agriculture. Jednak z pewnością największą nagrodą byłaby dla niej świadomość, że w 2004 roku jej borówki zostały ogłoszone oficjalnym owocem stanu New Jersey!
Jeśli chcecie zobaczyć miejsce narodzin skromnego acz jednego z najcenniejszych towarów eksportowych USA koniecznie musicie odwiedzić Whitesbog. Dawną farmę przekształcono w ośrodek edukacyjny, miejsce spotkań, spacerów i warsztatów. Powstał tu także sklep gdzie można kupić przepyszne przetwory z borówek, jeżyn a nawet pędów sosny. Organizowane są tu co miesiąc spacery sosnowymi zagajnikami w świetle księżyca, pokazy zbierania borówek a także warsztaty poświęcone historii tego niezwykłego miejsca i życiu jego najsłynniejszej mieszkanki - Elisabeth White, kobiety, dzięki której każdego lata możemy delektować się pysznymi, niebieskimi kuleczkami - owocami highbush blueberries.
Whitesbog Preservation Trust
120 W Whites Bogs Rd #34
Browns Mills, NJ 08015
(609) 893-4646
whitesbog.org
Zuza Ducka
Kategoria: Podróże > Weekend z PLUSem
Data publikacji: 2021-05-10
