17 marca to szczególny dzień dla Irlandczyków. Tego dnia swoje święto obchodzi patron Irlandii, święty Patryk. Przed pandemią praktycznie w każdym mieście odbywały się wtedy parady, przemarsze, a zabawa nie miała końca.

Co ciekawe, święto to było hucznie obchodzone także w Polsce, a nawet w Australii.

Hucznemu świętowaniu w Irlandii i Irlandii Północnej sprzyjał fakt, iż dzień ten był wolny od pracy. Przed wybuchem pandemii COVID-19, 17 marca wszystkie puby pękały w szwach, a każdy z nich przyozdobiony był zielonymi przedmiotami kojarzonymi z Irlandią. Zieleń jest zresztą uznana za swoisty narodowy kolor, nawiązuje bowiem do krajobrazu wyspy, bogato porośniętej trawami i roślinnością. Nie od dziś Irlandia jest także nazywana ,,Zieloną Wyspą’’.

Shamrock jak Trójca 

Zieleń, kolor Irlandii, kojarzy się także z koniczyną, którą już tradycyjnie przypisuje się św. Patrykowi. Powszechne jest także przypinanie jej symbolu do nakrycia głowy czy klapy marynarki. Zgodnie z legendą, trójlistna koniczyna, znana także pod nazwą shamrock, miał posłużyć przyszłemu świętemu do zobrazowania chrześcijanom tego, czym jest Trójca święta – jednym Bogiem w trzech osobach. Roślina o jednej łodydze i trzech liściach miała idealnie się do tego nadawać. Choć początkowo symbol ten był mocno związany z kultem religijnym, przez lata wiele zdążyło się zmienić i teraz roślina ta kojarzona jest bardziej z irlandzką kulturą. Dziś symbol koniczyny jest także znakiem, który wykorzystuje wiele irlandzkich firm.

Dzień św. Patryka nie byłby pewnie w pełni irlandzkim świętem, gdyby nie tradycja picia whiskey. Choć może to się wydawać mało prawdopodobne, to i z tym napojem związana jest legenda o św. Patryku. Podobno nastraszył on kobietę, która nalewała ten bursztynowy napój i nie dolewała pełnej miarki, iż .. w jej karczmie zalęgną się potwory. Od tego czasu kobieta już zawsze napełniała szklanki odpowednią ilością alkoholu. Aby upamiętnić to wydarzenie, przyjęło się, że 17 marca trzeba wypić szklaneczkę whiskey, tzw. ,,dzban Patryka’’. Choć ta wersja legendy stoi nieco w opozycji do przekazów, które mówią, że św. Patryk prowadził bardzo surowe życie zakonne, to tradycja ta z pewnością należy do jednych z najbardziej kultywowanych wśród mieszkańców wyspy. Tego dnia serwowane jest także tzw. ,,zielone piwo’’, które rozpowszechnili przede wszystkim irlandzcy emigranci w Stanach Zjednoczonych. W Irlandii podaje się je jednak głównie ze względu na turystów, a nie na miejscową ludność, która woli bardziej tradycyjny smak i wygląd tego napoju.

Ze świętym związana jest także inna legenda – tym razem dotycząca świata zwierząt. Św. Patryk sprawił, że z Irlandii poznikały wszystkie węże, a wraz z nimi – całe zło. Dziś święty ten jest patronem nie tylko Irlandii, ale i Nigerii. Uznaje się go także za patrona fryzjerów, kowali, górników i opiekuna zwierząt domowych. 

Irlandzki uciekinier

Cofnijmy się jednak wiele setek lat i spójrzmy, jak przez wieki kształtował się kult patrona Irlandii. Jego dokładna data urodzin nie jest znana, większość źródeł wskazuje jednak na to, że św. Patryk urodził się w 385 lub w 389 roku w Szkocji lub Walii. Więcej wiadomo o jego śmierci – miała ona miejsce 17 marca 461 r. w Armagh, w południowej części Irlandii Północnej (data ta jednak także budzi kontrowersje). Dziś znajduje się tam kościół anglikański pw. Św. Patryka oraz katedra katolicka św. Patryka z XIX w. Ten pierwszy przebudowany został z pochodzącego z XIII w. kościoła, który powstał w miejscu budowli sakralnej zbudowanej na polecenie św. Patryka.

Losy św. Patryka od samego początku były bardzo burzliwe. Niewiele wiadomo o jego wczesnym dzieciństwie, jedne z pierwszych zapisków mówią o tym, że w wieku 16 lat padł on ofiarą porwania przez piratów i został przewieziony na terytorium Irlandii. Tam zaczął zgłębiać temat wiary. Po sześciu latach udało mu się jednak uciec i cudem wrócić do Brytanii. Po powrocie przyśnił mu się proroczy sen – Bóg powiedział mu wtedy, żeby wrócił do Irlandii i rozpoczął nawracanie niewiernych. Tak też uczynił przyszły święty. Został duchownym, przyjął święcenia biskupie. Choć nie był pierwszym duchownym, który podjął się misji chrystianizacji, to właśnie jemu udało się tego dokonać.

Św. Patryk jest znany także z tego, że już za życia był sprawcą wielu cudów, które rozsławiały jego imię i powodowały umacnianie się chrześcijaństwa na tych terenach. Do dziś zachowało się zresztą wiele miejsc związanych z jego kultem. Jednym z nich jest miejscowość Lough Derg. Patron Irlandii miał schodzić do jednego z powstałych tu zagłębień i rozmyślać na temat kar, które czekają na grzeszników sprzeciwiających się woli Boga. Co roku miasto to odwiedza wielu turystów.

 Zielona Niagara

Trudno powiedzieć, jak to się stało, że to właśnie dzień św. Patryka stał się tak popularny na całym świecie, a najsłynniejsze budynki i pomniki przyrody stawały się tego dnia zielone. Tego koloru był już wodospad Niagara, London Eye, nowojorski Empire State Building, Krzywa Wieża w Pizie czy Opera. Swój udział w tym święcie mają także Polacy – na zielono podświetlony był ratusz i Stadion Miejski w Poznaniu.

Tradycyjnie w tym dniu w wielu irlandzkich miastach odbywają się uliczne parady. Jednak wyspiarzom regularnie depcze po piętach Nowy Jork (znajduje się tu poświęcona świętemu katedra), gdzie odbywa się druga co do wielkości parada św. Patryka na świecie. Osoby biorące w niej udział, a także widzowie zakładają na siebie zielony element stroju (furorę biją między innymi kapelusze w tym kolorze z symbolem koniczyny). W wielu miastach Stanów Zjednoczonych maluje się nawet część przejść dla pieszych na zielono. Święto to zostało tu spopularyzowane przez irlandzkich emigrantów, podobnie stało się zresztą w Australii. Jak i w wielu innych miejscach, tam także co roku odbywa się parada, na której nie brakuje przebranych na zielono uczestników. A zabawa może trwać nawet do białego rana.

Kategoria: Ciekawostki

Data publikacji: 2021-03-15