Dlaczego czas płynie szybciej, gdy jesteśmy starsi?

Dla wielu z nas czas w dzieciństwie zdawał się nie mieć końca. Długie letnie dni i wyczekiwanie na ostatni szkolny dzwonek mogły trwać wieczność. Jednak z wiekiem odczuwamy, że czas przyspiesza, mimo że minuta dzisiaj jest tak samo długa jak 50 lat temu.

Naukowcy wyjaśniają to zjawisko zmianami w funkcjonowaniu naszego mózgu, który inaczej przetwarza doświadczenia w zależności od wieku.

Eksperyment Ornsteina

Robert Ornstein w latach 60. przeprowadził badania, które wykazały, że postrzeganie czasu jest związane ze złożonością bodźców. W dwóch kluczowych eksperymentach:

Diagramy: pokazywano uczestnikom dwa obrazy, jeden prosty, drugi złożony. Oba prezentowano przez taki sam czas, jednak badani odczuwali, że bardziej skomplikowany diagram wyświetlono dłużej.
Nagrania audio: uczestnikom odtwarzano pliki dźwiękowe różniące się liczbą i częstotliwością kliknięć. Badani oceniali bardziej złożone nagrania jako dłuższe.

Wnioski Ornsteina wskazują, że mózg potrzebuje więcej czasu na przetworzenie złożonych informacji, dlatego czas wydaje się płynąć wolniej.

Dzieciństwo pełne nowości kontra monotonia dorosłości

W młodości każdy dzień jest wypełniony nowymi doświadczeniami – pierwsze kroki, szkoła, poznawanie świata. Nasz mózg intensywnie przetwarza te informacje, dlatego wydaje się, że czas płynie wolniej. W dorosłym życiu rutyna staje się normą, a mózg rzadziej napotyka nowości. Efektem jest wrażenie, że dni zlewają się w całość.

Starzenie się wprowadza zmiany w układzie nerwowym:

Receptory nerwowe: stają się większe i bardziej skomplikowane, to spowalnia przetwarzanie bodźców.
Pamięć: starsi ludzie często pamiętają mniej szczegółów niż młodsi.

Przykładem jest porównanie 15-latka i 65-latka. Młodsza osoba, zapamiętując więcej szczegółów, odczuwa czas wolniej, jakby „oglądała film w zwolnionym tempie”. Starszy człowiek, pamiętając mniej, widzi te same wydarzenia jako krótsze.

Jak spowolnić czas?

Chociaż nie ma jednej odpowiedzi na to, dlaczego czas przyspiesza, badania sugerują, że nowe doświadczenia mogą pomóc: