Park Yellowstone nieodmiennie kojarzy się z sympatycznymi misiami Yogi i Bubu. W Parku żyje obecnie ponad 250 niedźwiedzi grizli i kilkaset niedźwiedzi czarnych. Park znajduje się w Górach Skalistych, w stanie Wyoming.

Położenie geograficzne i klimat

   Park narodowy Yellowstone znajduje się w Górach Skalistych, w stanie Wyoming, częściowo na terenie Idaho i Montany. Yellowstone ograniczone jest od zachodu pasmem Gallatin i płaskowyżem Madison, od południa górami Grand Teton, a od wschodu i północnego wschodu pasmem Absaroka. Powierzchnia Parku wynosi blisko 9 tys. km2, większość terenu leży na wys. ok. 2500 m npm. Najniższa część, przy północno-zachodnim wjeździe leży na wys. 1600 m npm., najwyższy szczyt - Eagle Peak - osiąga wysokość 3462 m npm. Ten region Gór Skalistych cechuje wilgotny, kontynentalny klimat z ostrą, długą zimą oraz krótkim latem. Nawet w lipcu powinniśmy się przygotować na chłodne noce, a sporadycznie opady śniegu. W okolicach jeziora Yellowstone średnia temperatura stycznia wynosi minus 13o C, lipca - plus 140C.

Najlepsza pora na zwiedzanie

   Najlepszą porą na wizytę w Yellowstone jest lato: czerwiec, lipiec i sierpień. Kto nie jest skazany na letnie urlopy i wakacje dzieci powinien rozważyć wyjazd we wrześniu lub październiku. Większość wjazdów zamknięta jest od listopada do początku maja. Wjazd od strony Gardiner w Montanie czynny jest przez cały rok. Zwiedzanie Yellowstone zimą znajduje coraz więcej zwolenników, pamiętajmy jednak, że temperatura w styczniu może spaść do minus 40oC!

Dojazd

   Najłatwiejszy dojazd do Yellowstone oferują autostrady I-90, I-15 oraz I-25, w połączeniu z szosami nr. 14, 20 i 89. Najdogodniej położonym portem lotniczym jest Jackson Hole w Wyoming, warto też wziąć pod uwagę Billings w Montanie i Salt Lake City w Utah. Odległość pomiędzy Yellowstone a Chicago wynosi 2400 km (1450 mil), Nowym Jorkiem - 3800 km (2300 mil). Zwiedzanie pojazdem jest łatwe, największe atrakcje znajdują się bowiem blisko szosy, wzdłuż 250-kilometrowej pętli w kształcie ósemki.

Zarys geologiczno-historyczny

   Region Yellowstone cechowała wzmożona aktywność wulkaniczna co najmniej dwukrotnie w niezbyt odległym geologicznie czasie: ok. 1.2 mln, oraz 600 tys. lat temu, kiedy centralna część płaskowyżu uległa zapadnięciu tworząc owalne zagłębienie zwane kalderą, o wymiarach 45 na 78 kilometrów. Ponieważ 4 tys. metrów pod dnem tej kaldery nadal istnieje magma o temperaturze co najmniej 1000o C, na powierzchni obserwujemy przejawy działalności postwulkanicznej: słynne gejzery, kolorowe źródła i fumarole.

   Indianie przebywali na terenie Yellowstone co najmniej od 8 tys. lat. Prawdopodobnie pierwszym białym człowiekiem, który ujrzał cuda przyrody Yellowstone był traper John Colter, gdy na początku XIX wieku napotkał tutaj Indian ze szczepów Szoszoni i Tukudikas. Polowali, łowili ryby, zbierali leśne runo...

   Opowieści myśliwych, traperów i poszukiwaczy złota o gejzerach i gorących źródłach zainspirowały rząd USA do zorganizowania ekspedycji badawczej prowadzonej przez Ferdynanda Haydena w 1871 roku. Piękne obrazy i szkice dwóch członków tej wyprawy - Thomas Morana i Williama Jacksona - doprowadziły do walki o ochronę przyrody i w rezultacie do powstania pierwszego w świecie parku narodowego. W dniu 1 marca 1872 roku prezydent USA, Ulysses S.Grant podpisał akt zakazujący zasiedlania, polowania, eksploatacji surowców mineralnych i drewna na terenie Yellowstone. Park został objęty ochroną prawną ku pożytkowi i radości pokoleń. Historia miała pokazać trafność tego politycznego posunięcia.

   Od 1886 roku Park chroniło wojsko, jednak po stworzeniu specjalnej służby federalnej (National Park Service) w 1916 roku funkcję ochrony przejęli strażnicy zwani rangersami. Ich kapelusze do dzisiaj przypominają “wojskowe” czasy. O przyrodniczej randze fenomenu Yellowstone niech świadczy fakt, że w 1972 roku Park został umieszczony na liście światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO, a od 1978 roku jest uhonorowany najwyższym statusem ochrony - Przyrodnicze Dziedzictwo Ludzkości (World Heritage Site).

Największe atrakcje

   Yellowstone i okolice są ulubionym regionem spędzania letnich wakacji przez całe rodziny. Turystów przyciągają gejzery, bajkowo kolorowe źródła, majestatyczna sceneria kanionu Yellowstone oraz wyjątkowe, nawet w skali kraju, bogactwo występowania wielkich ssaków: bizonów, niedźwiedzi, jeleni i łosi.

   W Yellowstone zanotowano ponad 10 tys. zjawisk termalnych, w tym około 250 gejzerów, a więc więcej niż w Nowej Zelandii i na Islandii łącznie. Najsłynniejszym jest gejzer Old Faithful, wybuchający częściej niż jakikolwiek znany, duży gejzer świata, chociaż nie jest największym z nich. Parametry “Starego Wiernego” są imponujące: eksploduje z częstotliwością 45-105 minut (średnio co 79 minut), na wysokość od 30 do 55 metrów, wyrzucając każdorazowo w powietrze 14 do 32 tys. litrów wrzącej wody. Erupcja trwa od półtorej do 5 minut. W Yellowstone są największe w świecie aktywne trawertynowe tarasy hydrotermalne, ich występowanie koncentruje się wokół źródeł Mammoth Hot Springs. W rejonie gejzerów spotykamy nieprawdopodobnie kolorowe źródła gorącej wody, najsłynniejsze z nich to Szafirowy Staw i Morning Glory. Żadna wizyta w Yellowstone nie jest zaliczona bez zapatrzenia (zagapienia) się w dno tych unikalnych cudów przyrody.

   Kanion Yellowstone to kolejny szlagier regionu; jego obraz najlepiej oddają cyfry: długość - 32 km, głębokość - 240-360 m, szerokość do 1200 metrów. Kanion Yellowstone nie jest co prawda tak ogromny jak Wielki Kanion Kolorado w Arizonie, ale swoim kształtem, barwami i położeniem może imponować. Fascynujące kolory ścian kanionu pochodzą z wietrzejącej wulkanicznej skały zwanej riolitem. Dodajmy do tego wodospady; Górny, o wys. 33 metrów i Dolny Wodospad Yellowstone (93 m) oraz pasące się na krawędzi lasu bizony, a otrzymamy obraz, który na długo pozostanie w naszej pamięci.

Poza gejzerami i kanionem zasłużoną sławą w Yellowstone cieszą się zwierzęta, na pierwszym miejscu bizony, których populacja dochodzi do 4.5 tys. sztuk. Jest to ostatnie swobodnie poruszające się dzikie stado w USA. Mówiąc o bizonach należy podkreślić, że to niemrawo wyglądające zwierzę potrafi rozjuszone przemienić się w szybką jak koń bestię ważącą 1 tonę, atakującą rogami i kopytami nieuważną ofiarę. Najczęściej można spotkać bizony w dolinie Hayden, a także wzdłuż rzek Lamar i Madison.

   Yellowstone nieodmiennie kojarzy się niektórym Rodakom z sympatycznymi misiami Yogi i Bubu. W Parku żyje obecnie ponad 250 niedźwiedzi grizli i kilkaset niedźwiedzi czarnych. Ze względu na spory ruch turystyczny w ciągu lata, ujrzenie misia w pełnym, słonecznym świetle należy do rzadkości. Największą szansę na spotkanie z królem kniei mają odważni piechurzy przemierzający leśne bezdroża. Podobnie jak bizon, niedźwiedź potrafi być niebezpieczny, dlatego warto skontaktować się ze strażnikiem i zebrać szczegółowe, bieżące informacje na temat profilaktyki oraz zachowania się w przypadku konfrontacji ze zwierzęciem.

   Poza misiami, bizonami, łosiami i jeleniami, w Yellowstone można zobaczyć antylopy widłorogie, kojoty, koziorożce (owce gruborogie), a przy odrobinie szczęścia, niedawno wprowadzone z powrotem do ekosystemu wilki! Miłośnicy ptaków docenią obecność nieco mniejszych istot: pelikanów, łabędzi, orłów przednich i bielików, jastrzębi oraz kruków.

   Wspomnijmy jeszcze o roślinach. Prawie cały teren Yellowstone pokryty jest gęstym, aczkolwiek ubogim w gatunki lasem szpilkowym, gdzie dominują sosny, świerki i daglezje. Na północnych obrzeżach Parku występują łąki piołunowe, na najwyższych szczytach - alpejska tundra.

Wielki pożar 1988 roku

   Prowadzona od 1940 roku polityka gaszenia w zarodku wszelkich pożarów doprowadziła do akumulacji chrustu i martwych drzew stwarzając ogromne niebezpieczeństwo pożarowe. Poza tym, nienaturalne zagęszczenie drzew odcięło leśną ściółkę od promieni słonecznych znacznie zubożając drobną faunę zamieszkującą niszę ekologiczną poszycia.

   Naturalne pożary jakie wybuchły w gorącym, bezdeszczowym maju 1988 roku objęły ogrome obszary. Spłonęło co najmniej 30% lasów, zginęło wiele zwierząt. Była to klęska linii politycznej władz Parku, jednak z drugiej strony - wielki sukces odrodzenia fauny i flory. Brzmi to paradoksalnie, lecz naturalne pożary lasów przyczyniają się do wzrostu sprawniejszych, lepiej przystosowanych do życia gatunków. Oglądając Yellowstone po 10 latach widzimy nowy, zdrowy las, który wyrósł z najmocniejszych nasion jakie przetrwały pożar. Pomiędzy młode drzewa dociera słońce, rośnie trawa dając pokarm roślinożercom. Na bazie roślinożerców wzrastają drapieżcy w tym naturalnym procesie. Wspomnijmy tutaj gatunkową dyskryminację zwierząt na terenie Yellowstone. Władze Parku wyeliminowały wilki i pumy, powodując niespotykane uprzednio i nienaturalne zagęszczenie jeleni i bizonów. Obraz Yellowstone przed 1988 rokiem nie był prawdę mówiąc klasycznym wizerunkiem dziczy amerykańskiego Zachodu. Wręcz odwrotnie: był w pewnym sensie przykładem wielkiego ogrodu zoologicznego, pociętego siecią dobrych dróg dla wygody kierowców z wypaczonym faunistycznym i florystycznym profilem. Pożar 1988 roku na szczęście zmienił punkt widzenia zarządu Yellowstone. Postawiono sobie za cel doprowadzenie do naturalnych proporcji w drzewostanie, wprowadzono z powrotem wilki... Na pewno Yellowstone jest obecnie atrakcyjniejszy niż 20 lat temu.

Inormacja, ważne telefony, noclegi, rezerwacje

   Obszar tzw. Wielkiego Yellowstone, czyli połączonych parków Yellowstone i Grand Teton, przyjmuje rocznie ponad 3 miliony turystów. Dziennie - w lipcu i sierpniu - przez Park przewija się do 30 tys. turystów. Oznacza to spory problem w ochronie przyrody, jak również kłopoty związane z zakwaterowaniem. Park dysponuje obecnie bazą 930 pokojów hotelowych i 15 restauracjami. Do tego dochodzi 12 płatnych ($6-8) kempingów, czynnych generalnie od końca maja do końca września. Pobyt na jednym kempingu limitowany jest do 7 dni.

   Wielu informacji udziela służba parkowa pod tel. (307) 344-7381. Można również zasięgać porad pisemnie, pod adresem Superintendent, Yellowstone National Park, WY 82190-0168. W nagłej potrzebie należy dzwonić pod numer 911 lub (307) 344-7381, 739-3301.

   Informacja turystyczna: Albright Visitor Center w Źródłach Mamucich, tel: 344-2263, otw. od 9 do 17, w lecie od 8 do 19. Old Faithful Visitor Center, tel. 545-2750, Grant Village Visitor Center, tel. 242-2650.

Opłaty

Bieżąca opłata za wjazd wynosi $20 od pojazdu, $40 za roczny karnet.

Ciekawostki

* Największe trzęsienie ziemi odnotowane w Górach Skalistych (7.5 w skali Richtera) nastąpiło 17 sierpnia 1959 roku, z epicentrum w okolicy West Yellowstone. Zginęło wówczas co najmniej 28 osób.

* Old Faithful Inn jest największym na świecie hotelem z drewnianych bali.

* Najwyższy gejzer świata - Norris znajduje się w Yellowstone, wyrzuca wodę na wys. do 90 metrów!

Tekst i zdjęcia: Andrzej Kulka

Kategoria: Podróże > Podróże z Andrzejem Kulką

Data publikacji: 2015-11-23