30 marca 1867 roku podpisano umowę, na mocy której Rosja przekazała USA Alaskę.

Gdyby nie feralna decyzja z XIX w., terytorium dzisiejszej Rosji rozciągałoby się na trzech kontynentach, a jej pozycja, jako jednego z największych eksporterów surowców energetycznych, byłaby niewątpliwie dużo silniejsza. Obecne władze rosyjskie zapewne nie raz żałowały decyzji poprzednika, cara Aleksandra II, który nie potrafił odpowiednio zagospodarować rozległego obszaru Alaski i w 1867 r. sprzedał ją Stanom Zjednoczonym, pozbywając się strategicznego, z punktu widzenia współczesnej polityki, terytorium.

Rosjanie podejrzewali, że teren skrywa złoto, ale car chciał się go jak najszybciej pozbyć. Amerykański sekretarz stanu chciał go z kolei jak najszybciej kupić, choć akurat złoto interesowało go najmniej. Wtedy wielu mu współczesnych Amerykanów pukało się w czoło, dziś w czoło pukają się Rosjanie. Dokładnie 150 lat temu sprzedali strategicznie położoną oraz nieprzyzwoicie bogatą w ropę Alaskę, zapłacili za nią 7 milionów 200 tysięcy dolarów, czyli równowartość dzisiejszych 108 milionów.

Rosja obawiała się, że jest zbyt słaba, żeby obronić Alaskę przed zakusami Brytyjczyków. Do tego dochodziły problemy finansowe. Amerykanie chcieli wykorzystać Alaskę na potrzeby ekspansji handlowej w Azji.

Rosjanie dotarli na Alaskę około 120 lat wcześniej, ale od początku nie wiedzieli jak zagospodarować te tereny. Walki o ziemię z plemionami indiańskimi były na porządku dziennym, liczba stałych osadników nigdy nie przekroczyła 400, a założona tam kolonia przynosiła państwu więcej strat niż korzyści. Prawdopodobne było też to, że władze Stanów Zjednoczonych, dążąc do podporządkowania sobie całej Ameryki Północnej, sięgną po rosyjskie tereny same, a Petersburg nie będzie mógł ich bronić. Umowę dotyczącą sprzedaży Alaski negocjowali: sekretarz stanu w rządzie USA – William H. Seward i działający w imieniu cara Aleksandra II na rzecz Rosjan – baron Eduard de Stoeckl. Została podpisana w nocy z 29 na 30 marca 1867 roku i początkowo była powszechnie krytykowana w obu krajach. W Rosji dlatego, że władze pozbyły się tak dużej części imperium, w USA ponieważ rząd kupił bezwartościowe, jak wówczas sądzono tereny. Oficjalne przekazanie Alaski Amerykanom odbyło się 18 października 1867 roku.

Alaska zaczęła się rozwijać dopiero pod koniec XIX w., kiedy przy granicy z Kanadą odkryte zostały spore pokłady złota. Dopiero cenny kruszec zaczął przyciągać osadników liczących na łatwe i szybkie wzbogacenie się. Drewniane osady rozrastały się do kilkudziesięciotysięcznych miast, które przejmowały rolę ośrodków gospodarczych. Formalnie Alaska uznana została za 49 stan USA dopiero w 1959 roku. Jej wielkie znaczenie dla Stanów Zjednoczonych uświadomiono sobie po II wojnie światowej. Odkupienie Alaski od Rosji było niezwykle istotne dla bezpieczeństwa USA zagrożonego w warunkach zimnej wojny. Gdyby nie inwestycja prezydenta Johnsona, Amerykanie mieliby tuż przy swoich północnych granicach terytorium Związku Radzieckiego. Rosjanie z resztą do dziś żałują pechowej dla nich transakcji, mając świadomość jak wielkie pokłady ropy naftowej i gazu ziemnego stracili. Od 1968 roku kiedy odkryto pokaźne złoża tych surowców, Alaska stała się bowiem dla Stanów Zjednoczonych jednym z głównych miejsc ich wydobycia.

Kategoria: Ciekawostki

Data publikacji: 2017-03-30