Pracownicy Administracji Social Security udzielają powierzchownych informacji, często nawet błędnych. Szczególnie niezorientowani bywają w emerytalnych przepisach polsko-amerykańskich.

Choć można zrozumieć nieznajomość międzynarodowych umów, trudno znaleźć usprawiedliwienie niewiedzy elementarnych tematów dotyczących każdego zjadacza hamburgerów. Oto kilka kuriozalnych opinii federalnych urzędników, które nie dość, że wprowadziły naszych czytelników w błąd, to jeszcze przydały im znacznych strat finansowych.

„Bierz emeryturę, bo ci się należy”

Pan Kazimierz stracił pracę, a z nią ubezpieczenie zdrowotne. Poszedł do urzędu SSA, by zadać parę pytań o Medicare. Niespodzianie dla siebie, wyszedł jako emeryt. Pracownik namówił go do złożenia wniosku o emeryturę, mimo że miał zaledwie 62 i pół roku oraz planował szukać drugiego zatrudnienia. „Emeryturę wypracowałeś, więc ci się należy” - argumentował urzędnik i wypełnił dla Kazimierza odpowiedni wniosek. Nie spytał nawet o sytuację rodzinną ani inne okoliczności. Kazimierz przystał na wczesne świadczenia, bo uważał, że to jedyna droga do otrzymania Medicare.

Błąd. Żona pana Kazimierza, Lidia, była zaskoczona i zadzwoniła do mnie po poradę. Medicare przysługuje dopiero od 65. roku, więc nie tędy droga. Wczesna emerytura nie ma sensu, gdy planuje się nadal pracować. Powodów jest kilka. Po pierwsze, emerytura zostanie permanentnie pomniejszona (nazywa się to redukcją aktuarialną). Po drugie, po podjęciu pracy emerytura będzie zmniejszana przy zarobkach powyżej pewnego limitu. Co najważniejsze, decyzja męża spowoduje pomniejszenie renty żony. Lidia w Stanach pracowała niewiele, więc liczyła na rentę małżeńską. Renta żony wynosi od 35 do 50 proc. emerytury męża (w zależności od wieku rozpoczęcia jej pobierania), ale mężowska emerytura będzie teraz mniejsza z racji redukcji aktuarialnej. Na szczęście było jeszcze wyjście z sytuacji.

Uważam, że namawianie żywiciela rodziny na wczesną emeryturę, to olbrzymi błąd. Mający takie pomysły pracownicy SSA powinni zostać zwolnieni.

"Musisz brać, co większe"

Pani Halina usłyszała kiedyś w radio, że mówiłam o "darmowej" rencie małżeńskiej. Polega to na tym, że po ukończeniu pełnego wieku emerytalnego żonie może opłacać się wziąć "połówkę" męża, by pozwolić swojej emeryturze rosnąć o 8 proc. rocznie aż do siedemdziesiątki, po czym przerzucić się na swoją emeryturę, która do siedemdziesiątki mogłaby wzrosnąć nawet o 32 proc. Renta jest szczególnie korzystna dla osoby, która zamierza pracować po osiągnięciu 66 lat.

Na dwa miesiące przed swoimi 66-ymi urodzinami pani Halina zadzwoniła do Social Security, by spytać o możliwość pobierania renty żoniej (spousal benefits) i dowiedziała się, że jej emerytura jest wyższa, wobec tego renty nie dostanie, bo "musi brać, co większe". A na emeryturę pani Halina przechodzić nie zamierzała, bo lubi swoją pracę i chce pracować jak najdłużej.

Po pół roku pani Halina natknęła się na mnie na którymś z polonijnych świątecznych przyjęć i nieśmiało wyznała, że nie wszystkie rzeczy, o których mówię czy piszę, pokrywają się z rzeczywistością. Następnego dnia pani Halina przyszła do mojego biura. Dałam jej wydruk przepisów, z którymi poszła do biura SSA. Rentę małżeńską otrzymała bez przeszkód - połowę emerytury męża, czyli około tysiąca dolarów miesięcznie, mimo że jej emerytura byłaby większa. Szkoda tylko, że przez pół roku straciła prawie sześć tysięcy dolarów.

Uwaga: Ażeby dostać "darmową" rentę małżeńską trzeba spełnić kilka warunków. Ponadto Ustawa budżetowa (Bipartisan Budget Act of 2015) odebrała osobom urodzonym 2 stycznia 1954 roku albo później możliwość wyboru świadczeń i trzeba będzie brać świadczenie, które jest większe, nawet jeżeli na dłuższą metę byłoby ono mniej korzystne. O tej i innych odchodzących strategiach maksymalizacji emerytury Social Security piszę w najnowszym wydaniu książki Ubezpieczenie Social Security, uaktualnionej na rok 2016. Osoby starsze powinny korzystać z luk w przepisach i maksymalizować swoje świadczenia, póki można.

"Nie dostaniesz Medicare, jeżeli nie masz obywatelstwa"

Pan Jarosław ma zieloną kartę od 16 lat. Niedługo skończy 65 lat, wiek uprawniający do otrzymania Medicare - ubezpieczenia zdrowotnego dla seniorów. Zadzwonił do Urzędu Social Security, by zadać na ten temat kilka pytań. Dowiedział się, że do Medicare nie jest uprawniony, bo nie ma amerykańskiego obywatelstwa.

Nonsens. Medicare należy się osobom mającym legalny status w USA, nie tylko obywatelom. Trzeba osiągnąć wiek 65 lat i być w pełni ubezpieczonym. Emeryt staje się w pełni ubezpieczony po przepracowaniu 10 lat, a odbiorca renty inwalidzkiej - zależnie od wieku, w którym stał się niepełnosprawny - potrzebuje od 1.5 do 10 lat pracy.

„Były mąż jeszcze żyje, nic nie mogę powiedzieć”

Pani Adela ma 64 lata, wypracowała co najwyżej 600 dol. emerytury. Choruje, lekarz powiedział jej, że być może przysługuje jej renta inwalidzka (Social Security Disability). Przed 15 lat Adela była w związku małżeńskim, po czym się rozwiodła. Jej były mąż pobiera 1,900 dol. emerytury, ma bardzo zaawansowanego raka płuc i lekarze nie dają mu więcej niż 3 miesiące życia. Pani Adela jest zagubiona, nie wie, jakie świadczenia jej się należą i które byłyby najkorzystniejsze. Udała się do urzędu Social Security po poradę, czy wybrać swoją wczesną emeryturę, rentę inwalidzką, albo wczesną rentę małżeńską z tytułu pierwszego małżeństwa oraz kiedy złożyć wniosek, by otrzymać pełną, niezredukowaną rentę wdowią w przyszłości. Odczekała w kolejce, po czym wyjaśniła urzędniczce swoją sytuację. Usłyszała, że urzędniczka nic powiedzieć jej nie może, bo jej były mąż jeszcze żyje. I na tym wizyta w urzędzie się skończyła.

Pani Adela zadzwoniła do mnie i umówiła się na konsultację. Razem przeanalizowałyśmy wszystkie możliwości i wybrałyśmy strategię, która zapewnia jej jak największe świadczenia teraz, a w przyszłości, po śmierci jej byłego męża, da jej niezredukowaną rentę wdowią.

Wniosek

Planując resztę swego życia, licz sam na siebie. Odnośnie finansów czy emerytur nie podejmuj pochopnych decyzji , bo bywają nieodwracalne. Niektóre przepisy Social Security zostały ostatnio zmienione przez Bipartisan Budget Act of 2015. Nie możesz pozwolić sobie na ich nieznajomość.

"Wstrzymujemy świadczenia, bo jesteś w Polsce"

Kilka osób skontaktowało się ze mną w sprawie listu, w którym Social Security zapowiada zawieszenie wypłaty świadczeń, bo przebywają w Polsce. Są to odbiorcy rent rodzinnych nie mający amerykańskiego obywatelstwa. Urzędnicy, którzy ślą takie listy nie są świadomi, że od 1 marca 2009 r. obowiązuje Umowa między Rzeczpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki o zabezpieczeniu społecznym, która w artykule 4 nakazuje równe traktowanie osób ubezpieczonych niezależnie od ich miejsca zamieszkania.

Przed 1 marca 2009 członkowie rodzin ubezpieczonych osób, nie będący obywatelami, mogli pobierać renty rodzinne w Polsce, ale po upływie 6 miesięcy to prawo tracili. Ażeby je odzyskać, musieli wrócić do USA co najmniej na miesiąc. Te przepisy nadal obowiązują obywateli innych krajów, ale nie Polski. Rodzina amerykańskich pracowników (małżonkowie, rozwiedzieni małżonkowie, nieletnie dzieci, wdowy i wdowcy) może pobierać świadczenia w Polsce. W rozdziale 13.2 książki pt. "Ubezpieczenie Social Security" podaję wydruk podstaw prawnych, który można okazać w urzędzie.

Teksty Umowy oraz Porozumienia administracyjnego zostały ogłoszone w Dzienniku Ustaw nr 46 z 23 marca 2009 r. (poz. 374 i poz. 376). Dostępne są one także w wykazie umów międzynarodowych dostępnym w serwisie internetowym ZUS. W sieci szukaj "Wykaz umów o zabezpieczeniu społecznym".

„Muszą minąć dwa lata od rozwodu”

W kwietniu 2013 roku Barbara rozwiodła się z mężem Czesławem po 17 lat małżeństwa. Właśnie osiągnęła wiek 65 lat, udała się do biura Social Security, by złożyć wniosek o rentę z tytułu byłego małżeństwa. Jej mąż miał wtedy 66 lat, jeszcze pracował ale sposobił się też na emeryturę. Urzędnik odrzucił jej wniosek o rentę, argumentując, że musi minąć 2 lata od rozwodu. Po paru miesiącach Czesław przeszedł na emeryturę, ale Barbara odczekała dwa lata i wróciła do urzędu w kwietniu 2015 roku, mając 67 lat. Urzędniczka spytała, dlaczego czekała tak długo.

Prawda jest taka, że rozwiedziona żona może dostać świadczenie, jeżeli osiągnie wiek emerytalny, a jej mąż (pracownik) ma co najmniej 62 lata lub pobiera rentę inwalidzką. Jeżeli mąż ukończył 62 lata i dalej pracuje, osoba rozwiedziona nabywa praw do świadczeń tytułem małżeństwa dopiero po dwóch latach po rozwodzie. W dniu składania wniosku mąż Barbary nadal pracował, więc limit dwóch lat obowiązywał. Ale urzędnik nie powiedział, że gdy Czesław przejdzie na emeryturę, to Barbara stanie się uprawniona do renty natychmiast. I tak oto Barbara została pozbawiona prawie dwuletnich świadczeń. Jest to tym smutniejsze, że opóźnienie renty małżeńskiej po 66-ych urodzinach nie powoduje już jej podwyższania. Żona może dostać maksymalnie 50% emerytury męża; podwyżki za opóźnienie nie są stosowane.

„Dziecku nie należy się renta, bo nie jest adoptowane”

Pani Zofia wyszła za mąż za znacznie starszego mężczyznę, który niebawem przeszedł na emeryturę. Uważała, że jednocześnie uprawniona do renty rodzinnej stała się jej 9-letnia córeczka z pierwszego małżeństwa. Pracownica Social Security w okienku zbyła ją krótką odpowiedzią, że dziecku nic się nie należy, bo nie zostało adoptowane. Pani Zofia zaczęła szukać prawnika, który przeprowadziłby procedurę adopcji. Sprawa się ciągnęła, minął  rok, gdy pani Zofia zadzwoniła do mnie z jakimś pytaniem. W trakcie rozmowy wspomniała o adopcji w celu uzyskania renty dla dziecka. Pracownica Social Security wprowadziła ją w błąd, a prawnik też nie wyjaśnił, że dziewczynka wcale adoptowana być nie musi, by dostawać rentę po przybranym ojcu.

Za dzieci Social Security uważa nie tylko dzieci biologiczne emeryta, ale również przyrodnie (step-children – pasierbice, pasierbów) oraz dzieci adoptowane. Dla Administracji Social Security dziecko małżonka emeryta staje się automatycznie jego pasierbem (step-child) i traktowane jest jak jego własne. Adopcja nie jest konieczna. Warunkiem jest tylko, by małżeństwo zostało zawarte po urodzeniu dziecka.

Ażeby dostawać rentę rodzinną (dependent’s benefits), dziecko musi być pasierbem emeryta (rencisty) przez co najmniej rok. Oznacza to, że emeryt powinien być w związku małżeńskim z rodzicem dziecka rok albo dłużej. Świadczenia pasierba w wysokości 50 proc. emerytury (renty) wypłacane są do 18-tych urodzin dziecka, albo 19-tych, jeżeli uczy się w szkole średniej.

Nie masz statusu – odejdź z kwitkiem

Od roku 2004 na emeryturę czy rentę Social Security mają szansę tylko ci nielegalni imigranci, którzy pracowali na dobry numer Social Security. Mogą złożyć wniosek w Stanach, a emeryturę zacząć odbierać po powrocie do Polski. Ale nie wszyscy urzędnicy o tym wiedzą. Informują klienta bez papierów błędnie, że nic mu się nie należy, a nawet niegrzecznie wypraszają z biura.

Rada: W książce pt. „Ubezpieczenie Social Security” znajduje się napisany po angielsku list do Social Security Administration wraz z cytatem odpowiedniego paragrafu, którym można się posłużyć, by przekonać urzędnika, by przyjął podanie o emeryturę w USA, mimo że status imigracyjny wnioskodawcy jest nielegalny.

Wniosek

Zadaniem urzędników Administracji Social Security nie jest edukowanie klientów, lecz załatwienie ich wniosków. Nie polegaj na odpowiedzi tylko jednego urzędnika. Może on mieć rację, a może nie. Ponadto możesz nie wiedzieć, jakie pytania należy zadać. Sam poznaj przepisy, szukaj drugiej opinii.

Administracja Social Security ma na sieci mnóstwo informacji w witrynie www.SSA.gov. Broszury w języku polskim wyliczone są w publikacji pt. "Portalu Polski" (!), niestety, usianej rażącymi błędami językowymi nawet w tytule. www.ssa.gov/pubs/PO-05-10722.pdf. Jeżeli pracownicy SSA nie są w stanie zapewnić elementarnej prawidłowości gramatycznej swoich wydawnictw, to nic dziwnego, że nie przykładają się również do meritum spraw.

Jeżeli ktoś zna przypadki niekompetencji urzędników SSA, to proszę się ze mną podzielić. Chętnie je opiszę ku przestrodze nas wszystkich. Czekam na maile pod adresem poczta@poradniksukces.com.

Elżbieta Baumgartner

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2016-01-25