Podróżowanie samolotem w Stanach Zjednoczonych wiąże się z wieloma kontrolami bezpieczeństwa, które mają na celu ochronę pasażerów i prewencję zagrożeń. Jednak coraz więcej osób – także obywateli USA i legalnych imigrantów – napotyka problemy.

Lista No Fly i program TRIP – jak działa system kontroli lotniczej w USA i jak uniknąć kłopotów

Pan Janek jest obywatelem amerykańskim, ale za każdym razem, gdy wraca z podróży zagranicznej, jest zatrzymywany na lotnisku przy odprawie paszportowej i odprowadzany na zaplecze, a po kilkunastu minutach wypuszczany. Najpierw przypuszczał, że to zbieg okoliczności, ale teraz wie, że coś jest nie w porządku z jego danymi w jakiejś bazie danych. Ostatnio ta sytuacja znowu się powtórzyła. Znowu zabrano go na zaplecze, znowu stracił czas i nerwy. Pytał urzędników o przyczynę, ale oni nie byli przyjemni i nic nie chcieli mu powiedzieć. „Czyżbym był na liście terrorystów? Czy jest jakiś sposób żeby ten problem naprawić?” Pyta nasz czytelnik.

Służby czuwają nad bezpieczeństwem lotów

Podróżowanie samolotem w Stanach Zjednoczonych wiąże się z wieloma kontrolami bezpieczeństwa, które mają na celu ochronę pasażerów i prewencję zagrożeń. Jednak coraz więcej osób – także obywateli USA i legalnych imigrantów – napotyka problemy podczas odprawy, rezerwacji biletu czy przekraczania granicy. Powodem czasem okazuje się obecność na tzw. „liście zakazu lotów” – No Fly List, lub mylne przypisanie do osoby z tej listy. To właśnie przydarzyło się panu Jankowi. Dobrze wiedzieć, że w takich przypadkach można skorzystać z rządowego systemu umożliwiającego formalne wyjaśnienie sytuacji i oczyszczenie swojego nazwiska.

Czym jest lista No Fly i kto na nią trafia?

Lista No Fly jest prowadzona przez FBI i zarządzana przez Terrorist Screening Center (TSC) we współpracy z Transportation Security Administration (TSA) iDepartment of Homeland Security (DHS). Zawiera nazwiska osób, które według administracji USA mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lotów – np. osoby powiązane z organizacjami terrorystycznymi, radykalnymi ideologiami lub uznane za zagrożenie dla bezpieczeństwa narodowego.

Lista nie jest jawna i nie sposób samemu się dowiedzieć, czy się na niej znajduje. Osoby z listy są blokowane na etapie rezerwacji biletu lub przy odprawie. Często dopiero wtedy dowiadują się o problemie. Według danych ACLU z 2022 roku na liście No Fly mogło znajdować się ponad 81,000 nazwisk, z czego około 98% stanowili muzułmanie lub osoby pochodzenia arabskiego – co wywołało kontrowersje i zarzuty dyskryminacji.

Co to jest Selectee List?

Oprócz No Fly List istnieje także Selectee List – lista pasażerów, którzy nie mają zakazu lotu, ale są oznaczeni jako wymagający dokładniejszej kontroli. Tacy podróżni są rutynowo kierowani na dodatkowe przesłuchania i przeszukania na lotniskach.

Osoby z Selectee List nie wiedzą zazwyczaj, że się na niej znajdują – dowiadują się o tym dopiero na lotnisku, gdy ich karta pokładowa zostaje oznaczona literami „SSSS” (Secondary Security Screening Selection). To sygnał dla pracowników TSA, że pasażer wymaga dodatkowych procedur bezpieczeństwa.

Przyczyny wpisania na tę listę mogą być bardzo różne – od błędów w systemie, przez zbieżność danych z osobą podejrzaną, aż po podróże do krajów uznawanych za „wrażliwe” lub uczestnictwo w jakichś protestach.

Zbieżność nazwisk i systemowe błędy

Częstym problemem są osoby, które mają takie samo imię i nazwisko jak ktoś znajdujący się na jednej z list. System rezerwacyjny lub TSA może błędnie oznaczyć ich jako podejrzanych, mimo że nie mają żadnego związku z zagrożeniem. Problem ten często dotyczy osób o popularnych nazwiskach – jak np. Mohamed Hassan czy John Smith.

W takich przypadkach osoby mogą regularnie doświadczać opóźnień, przesłuchań, anulowania rezerwacji lub braku możliwości odprawy online. Niektóre linie lotnicze mogą w ogóle odmówić sprzedaży biletu.

TRIP – sposób na wyjaśnienie sytuacji

Aby uniknąć dalszych problemów, rząd USA udostępnił specjalny system online – Traveler Redress Inquiry Program (TRIP). Program pozwala złożyć formalny wniosek o sprawdzenie danych osobowych, wyjaśnienie problemów z podróżą i – w razie potrzeby – usunięcie lub skorygowanie danych w bazach bezpieczeństwa. Proces składania wniosku odbywa się na stronie: https://www.dhs.gov/trip. Potrzebne będą: dane osobowe: imię, nazwisko, data urodzenia, obywatelstwo; numer paszportu i inne dokumenty tożsamości; opis sytuacji: kiedy i gdzie wystąpił problem; kopie biletów, rezerwacji, zdjęcia, inne dokumenty pomocnicze.

Po wysłaniu formularza otrzymasz numer sprawy (Redress Control Number), który należy przechowywać i używać podczas kolejnych rezerwacji. Dzięki temu przewoźnik lub TSA będą mogli szybciej rozpoznać twoją tożsamość i uniknąć nieporozumień.

Jak długo trwa odpowiedź i co możesz zyskać?

Czas rozpatrzenia wniosku w TRIP jest zmienny – od kilku tygodni do kilku miesięcy, w zależności od złożoności sprawy. W przypadku zwykłej zbieżności nazwisk sprawa może być rozwiązana stosunkowo szybko. Jeśli jednak dotyczy osoby rzeczywiście umieszczonej na No Fly List, sprawa może być dłuższa i wymagać analizy przez służby federalne.

Jeśli wniosek zostanie pozytywnie rozpatrzony, dane osoby zostają oznaczone w systemie jako poprawne, a ryzyko dalszych problemów z podróżą znacznie się zmniejsza. Ostateczna decyzja nie jest jednak gwarantowana – system bezpieczeństwa działa na podstawie tajnych algorytmów i analizy ryzyka.

Czy TRIP zawsze działa?

Niestety, nie zawsze. Istnieją przypadki, gdzie pomimo złożonego wniosku i długiego oczekiwania problem nie został rozwiązany. Dlatego niektóre osoby zwracają się do organizacji praw obywatelskich, takich jak ACLU, lub wnoszą sprawy do sądów federalnych, powołując się na naruszenie konstytucyjnych praw do podróży.

W 2014 roku sąd federalny uznał, że rząd USA musi zapewnić osobom znajdującym się na No Fly List możliwość uzyskania informacji i formalnego zakwestionowania decyzji. Od tego czasu TRIP jest podstawową procedurą odwoławczą.

Podsumowanie

No Fly List i związany z nią program TRIP są elementem systemu bezpieczeństwa USA, który ma chronić przed zagrożeniami terrorystycznymi. Niestety, mogą one także niesłusznie dotknąć zwykłych podróżnych, w tym imigrantów z Polski. Jeśli masz problemy z odprawą, nie możesz zarezerwować biletu lub jesteś, jak pan Janek, zatrzymywany do przesłuchań bez powodu – warto

skorzystać z TRIP i wyjaśnić swoją sytuację. Choć procedura może trwać, to jedyny oficjalny sposób, by przywrócić sobie spokój i możliwość swobodnego podróżowania.

Co do pana Janka, to złożył wniosek do TRIP o sprawdzenie swoich danych osobowych i oczyszczenie jego nazwiska. Już więcej na lotnisku zatrzymywany nie bywa.

 Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. „Powrót do Polski”, „Emerytura reemigranta w Polsce, podręcznik seniora wracającego do kraju”, „Obywatelstwo z przeszkodami”. Są one dostępne w wersji elektronicznej w witrynie Poradnika Sukces: www.PoradnikSukces.com. tel. 1-718-224-3492, poczta@poradniksukces.com.

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2025-09-11