17 stycznia 1920 roku w Stanach Zjednoczonych rozpoczął się niezwykły rozdział historii – okres prohibicji. Mimo pierwotnych intencji – wprowadzenia ładu społecznego i równych szans dla wszystkich – zakaz przyniósł odwrotny skutek.

Społeczeństwo podzieliło się na tzw. mokrych i suchych, a zakazany alkohol zyskał jeszcze większą popularność. Tylko w Nowym Jorku liczba nielegalnych wyszynków wzrosła z 15 do 32 tys.

Zamiast spadku przestępczości, prohibicja wywołała jej lawinowy wzrost. Wyjątkowy rozkwit zorganizowanej przestępczości spowodował, że mafie zaczęły przejmować kolejne obszary wpływów. Najbardziej znanym gangsterem tego okresu był Al Capone, który dzięki handlowi alkoholem osiągał dochody sięgające 120 milionów dolarów rocznie.

Mafie narodowe

Wprowadzenie zakazu alkoholu doprowadziło do konsolidacji mniejszości narodowych, które wcześniej były marginalizowane. Włosi, Żydzi, Irlandczycy czy Polacy szybko znaleźli swoje miejsce w świecie przestępczym. W Chicago włoska mafia kontrolowała połowę handlu alkoholem, Irlandczycy również odgrywali istotną rolę, a mafia polska w Nowym Jorku czerpała zyski z około 12-procentowej nielegalnej sprzedaży.

Paradoksalnie, mafie narodowe stały się jednym z elementów przyspieszających późniejszą emancypację mniejszości w Stanach Zjednoczonych.

Gangsterzy nowymi idolami Hollywood

Okres prohibicji wpłynął również na amerykańską kulturę, szczególnie na kino. Gangsterskie historie, inspirowane realiami lat 20., stały się fundamentem hollywoodzkiej produkcji. W czasach kryzysu gospodarczego filmy takie jak „Mały Cezar” albo „Człowiek z blizną” przyciągały widzów zafascynowanych zaradnością kryminalistów.

W późniejszych dekadach kino nadal sięgało po tę tematykę. „Ojciec chrzestny II” ukazał świat włoskich gangsterów, a „Dawno temu w Ameryce” przybliżył widzom żydowską mafię w Nowym Jorku.

Eksperyment zakończony porażką

Chociaż wprowadzenie 18. poprawki miało być krokiem ku lepszemu społeczeństwu, jej skutki okazały się katastrofalne. Społeczeństwo było bardziej podzielone niż kiedykolwiek, przestępczość kwitła, a kultura popularna utrwalała obraz gangsterów jako bohaterów.

Prohibicja pozostawiła trwały ślad w amerykańskiej historii jako przykład reformy, która poszła nie tak, i jako inspiracja dla sztuki oraz kultury.

Miłosz Magrzyk

źródło zdjęcia: Canva

Kategoria: Wiadomości

Data publikacji: 2025-01-20