Jimmy Carter, najdłużej żyjący prezydent USA, 1 października obchodził swoje setne urodziny. Choć jego prezydentura była krytykowana i oceniana jako przeciętna, to jego działania dyplomatyczne, miały ogromne znaczenie.
W 1977 roku Carter, były gubernator Georgii, wstąpił na urząd prezydenta, pokonując Geralda Forda, m.in. dzięki głosom Polonii. Jego administracja, z doradcą ds. bezpieczeństwa Zbigniewem Brzezińskim, odwróciła politykę USA wobec bloku wschodniego i przyczyniła się do upadku komunizmu w Polsce.
Świętowanie z pompą
Obchody stulecia Cartera odbywają się z wielką pompą w jego rodzinnym Plains w Georgii. Jako uroczystości zaplanowano koncerty, przelot myśliwców i ceremonię naturalizacji nowych obywateli USA.
Już we wrześniu w Atlancie nagrano koncert z udziałem gwiazd, w którym wzięli udział wszyscy żyjący prezydenci USA, z wyjątkiem Donalda Trumpa. Popularność Cartera znacznie wzrosła po zakończeniu kariery politycznej. Dziś jest postrzegany jako ikona działań humanitarnych i praw człowieka.
Stagflacja, kryzys naftowy, inwazja
Carter to syn plantatorów orzeszków ziemnych. Napotkał w swojej prezydenturze wiele wyzwań. Stagflacja, kryzys naftowy, wypadek w elektrowni jądrowej Three Mile Island, rewolucja islamska w Iranie i inwazja ZSRR na Afganistan to tylko niektóre z problemów, z którymi musiał się zmierzyć.
Choć zawarł porozumienia w Camp David, które doprowadziły do uznania Izraela przez Egipt, jego kadencję przyćmił kryzys irański, gdy 55 pracowników ambasady USA zostało wziętych jako zakładnicy. Irański reżim uwolnił ich dopiero pierwszego dnia prezydentury Ronalda Reagana, który pokonał Cartera z miażdżącą przewagą głosów elektorskich.
Życie po prezydenturze
Po porażce wyborczej Carter wycofał się z polityki, poświęcił się działalności społecznej. Założył organizację Carter Center, która promuje pokój, prawa człowieka i zwalcza choroby zakaźne. W 2002 roku otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. Nawet po dziewięćdziesiątce aktywnie uczestniczył w pracy Carter Center i organizacji Habitat for Humanity.
W 2014 roku opublikował autobiografię i nadal wykładał na Uniwersytecie Emory. Jego stan zdrowia pogorszył się w lutym 2023 roku, trafił pod opiekę hospicyjną. Carter pozostaje zainteresowany polityką i planuje oddać głos w nadchodzących wyborach.
Miłosz Magrzyk
źródło zdjęcia Cartera: Jack Kightlinger - U.S. National Archives and Records Administration, Public Domain / Wikipedia
Kategoria: Wiadomości
Data publikacji: 2024-10-02
