Jeżeli masz zieloną kartę czy amerykańskie obywatelstwo, to po wyjeździe do Polski nadal pozostajesz amerykańskim podatnikiem. Niemniej w wielu okolicznościach podatków do IRS płacić nie musisz, a nawet słać zeznania. Warto znać przepisy.

Dlaczego się rozliczać

Obywatele i posiadacze zielonych kart powinni deklarować amerykańskiemu fiskusowi przychody z całego świata, nie tylko z USA. Niewielu Polonusów przebywających w Polsce wywiązuje się z tego obowiązku, ale powinni wiedzieć, że szydło może wyjść z worka. Amerykański Konsulat może zażądać okazania rozliczeń podatkowych gdy, na przykład, klient zechce odnowić paszport, ubiegać się o emeryturę Social Security, czy zwróci się o wyjaśnienie jakichś problemów z amerykańskimi urzędami.

Kiedy pozostajesz amerykańskim podatnikiem

Jeżeli byłeś w Stanach na wizie czasowej, albo nie miałeś żadnego legalnego statusu, to po powrocie do Polski stajesz się podatkowym nierezydentem, czyli jesteś winny podatki tylko od przychodów umiejscowionych w Stanach. Dlatego seniorzy, którzy bez statusu wypracowali emeryturę, mają świadczenia Social Security wysyłane do Polski obłożone płaskim podatkiem dla nierezydentów (non-resident tax) w wysokości 25.5 proc. (co stanowi 30 proc. od 85 proc. emerytury). 

Obywatel na zawsze pozostaje amerykańskim rezydentem podatkowym, czyli podatnikiem, chyba że z obywatelstwa zrezygnuje, co jest skomplikowanym procesem. Również posiadacz zielonej karty, czyli statusu imigranta (Lawful Permanent Resident status - LPR) pozostaje tak długo podatnikiem, jak długo statusu LPR się nie zrzekł albo nie został mu on odebrany. Jesteś uważany przez IRS za podatkowego rezydenta dla celów podatkowych w USA, mimo zamieszkania w Polsce, chyba że: 

• dobrowolnie zwrócisz swoją zieloną kartę do Urzędu Imigracyjnego (USCIS) i na piśmie zrezygnujesz ze statusu LPR w USA; albo
• status imigranta LPR zostanie ci cofnięty administracyjnie przez USCIS; albo
• status LPR zostanie ci prawnie unieważniony przez sąd federalny Stanów Zjednoczonych, np. zostałeś deportowany z powodu popełnienia przestępstwa.

Kto nie musi się rozliczać

Mimo tego, że obywatele i posiadacze zielonej karty, którzy wrócili do Polski, amerykańskimi podatnikami pozostają w zasadzie na zawsze, często wcale nie muszą słać zeznań, bowiem nie są dłużni żadnych podatków, jako że świadczenia Social Security nie podlegają opodatkowaniu dla niewiele zarabiających. Dla osób zarabiających więcej obowiązek rozliczenia z amerykańskim i polskim fiskusem nie oznacza płacenia podwójnych podatków, gdyż Polska ma ze Stanami umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. 

Uwaga: Osoby o niskim dochodzie nie muszą słać zeznań podatkowych, jeżeli ich przychody plasują się poniżej kwoty wolnej od podatków (standard deduction), która w roku podatkowym 2022 wynosi $12,950 dla osoby samotnej i dwa razy tyle dla pary małżonków. Osoby, które ukończyły 65 lat mają limity podniesione odpowiednio do 14,700 dol. i 28,700 dol. 

Podatkowy nierezydent pobierający w Polsce emeryturę Social Security też nie musi słać podatkowych deklaracji, bo Administracja Social Security odprowadza mu płaski podatek (25.5 proc.) do IRS.

Zwolnienie od zarobków

Amerykanin pracujący w Polsce może uniknąć podatków w USA, ale musi się z przychodu rozliczyć przed IRS. Zarobki rezydenta lub obywatela amerykańskiego wypracowane za granicą mogą być zwolnione od amerykańskiego podatku dochodowego do wysokości 112,000 w roku 2022 i 120,000 w roku 2023, jeżeli podatnik spełnia następujące warunki:

• był fizycznie obecny za granicą cały rok podatkowy albo co najmniej 330 dni w kolejnych dwunastu miesiącach;
• zatrudnienie za granicą miało charakter stały;
• jego dochód pochodzi z pracy rąk (earned income), o czym dalej.

Zwolnienie to nazywa się foreign earned income exclusion i jest co roku waloryzowane. Oczywiście, osoba ta płaci należne podatki dochodowe w Polsce.

Uwaga: Amerykanom pracującym za granicą zwolnienie to nie przysługuje automatycznie. Ażeby z niegoskorzystać, trzeba złożyć zeznanie podatkowe wraz z formularzem IRS From 2555, Foreign Earned Income: www.irs.gov/pub/irs-pdf/f2555.pdf. Instrukcje do formularza są tu: www.irs.gov/pub/irs-pdf/i2555.pdf. 

Zwolnienia od emerytur nie ma

Od amerykańskich podatków zwolnione są tylko zarobki uzyskane w wyniku zatrudnienia albo pracy na własny rachunek za granicą.  Nie wliczają się tutaj inne formy przychodu, np. świadczenia Social Security czy inne emerytury, gdyż nie są one dochodem zarobionym (earned income), lecz otrzymanym (passive income). Nie liczą się też odsetki z banku, zyski kapitałowe z giełdy czy czynsze z kamienicy.

Wynika z tego, że amerykańscy podatnicy, którzy mają większe pasywne przychody w Polsce, powinni deklarować je amerykańskiemu IRS i zapłacić należne podatki. Podatki zapłacone w Polsce można odpisać częściowo od amerykańskich podatków w formie kredytu podatkowego (foreign tax credit).

Współmałżonek a podatki

Jeżeli współmałżonek podatnika nie ma zielonej karty ani obywatelstwa amerykańskiego, podatnik ma przywilej traktować go jak amerykańskiego rezydenta do celów podatkowych, co znaczy, że może rozliczyć się jako małżeństwo rozliczające się razem i skorzystać ze zwolnienia osobistego (personal exemption) i z ulgi standardowej (standard deduction).

Warunek: Współmałżonek musi mieć albo numer Social Security albo numer podatnika (Individual Taxpayer Identification Number). O numer Social Security można ubiegać się bezpośrednio w Urzędzie Social Security albo za pośrednictwem amerykańskiego Konsulatu. Kwalifikują się do niego tylko osoby o legalnym statusie imigracyjnym upoważniającym do pracy w USA. Jeżeli małżonek nie jest uprawniony do numeru Social Security, trzeba mu wyrobić numer podatnika ITIN, składając wniosek do IRS na formularzu W-7.

Jak rozliczać amerykańskie podatki z Polski

Rozliczenie Amerykanów przebywających za granicą przebiega podobnie jak podatników w Stanach. Ma być ono obliczone w dolarach USA, czyli złotówki trzeba przeliczyć na dolary po bieżącym kursie Narodowego Banku Polskiego. Jeżeli jest jakaś należność, to ma być wysłana również w walucie amerykańskiej. Gdy należności ani zwrotu nie ma, to podatkowej deklaracji słać nie musisz.

Mieszkając w Stanach, prostą deklarację podatkową można rozliczyć samemu i bezpłatnie. Niestety, będąc poza USA zadanie to może być trudniejsze, bo powstają problemy z elektroniczną przesyłką zeznania. Na przykład, program TurboTax nie chce słać elektronicznie zeznania do IRS z zagranicy. Wymaga on podania ważnego amerykańskiego prawa jazdy albo stanowego dokumentu tożsamości. Poza tym pojawia się trudność z wpisaniem obowiązkowego amerykańskiego numeru telefonu, jako że numer europejski nie jest akceptowany bo ma 11 cyfr, podczas gdy amerykański ma 10. Pozostaje tylko wydrukować formularze podatkowe i posłać je pocztą bezpośrednio albo za pośrednictwem amerykańskiego konsulatu. 

Płatność możesz uiścić amerykańskim czekiem, kartą debetową, kredytową albo za pośrednictwem takich serwisów, jak PayPal.

Jak zapłacić?

Posiadanie konta w amerykańskim banku jest przydatne osobie, która z zagranicy chce kontynuować rozliczanie się z IRS. Jeżeli czeka cię dopłata, to do zeznania załącz amerykański czek na stosowną kwotę, albo podaj numer konta w amerykańskim banku. Jeżeli IRS jest ci coś winny, to dostaniesz przelew na to konto. IRS nie śle zwrotów podatkowych na zagraniczne konta, a tylko czeki. Nie decyduj się na otrzymanie zwrotu w formie czeku, bo go nigdzie w Polsce nie zrealizujesz.

Nie masz amerykańskiego konta? Możesz posłużyć się którąś z głównych kart kredytowych czy debetowych albo skorzystać z takich serwisów, jak PayPal czy Click to Pay. Pamiętaj tylko, że dojdą dodatkowe opłaty do 1.92 proc. należnej kwoty.

Elżbieta Baumgartner

Elżbieta Baumgartner jest autorką wielu książek-poradników, m.in. Jak oszczędzać na podatkach, Powrót do Polski i wielu innych. Są one dostępne w księgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo bezpośrednio od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492, www.PoradnikSukces.com, poczta@poradniksukces.com.

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2023-03-17