Renta rozwiedzionej żony nie powoduje pomniejszenia emerytury pracownika, ani renty jego drugiej żony.

Problemy z życia

Pani Irena ma następujące pytanie: „Mąż pobiera emeryturę Social Security, a ja dostaję połowę jego świadczeń. Niestety, małżeństwo nie układa się. Mąż uważa, że moja renta pomniejsza jego świadczenia. Chce się ze mną rozwieść, żebym została pozbawiona  renty i ubezpieczenia Medicare. Czy to prawda? Jesteśmy małżeństwem od 8 lat, mam 68 lat i już nie dam rady wypracować własnej emerytury. Co mam zrobić?”

Oto problem pani Teresy: „Nigdy w Stanach nie pracowałam, bo wychowywałam trójkę dzieci. Dwadzieścia lat po ślubie mąż znalazł sobie inną kobietę. Domaga się rozwodu, na co nie chcę się zgodzić. On mnie straszy, że jak się nie zgodzę, to on nie pozwoli, żebym ja dostawała po nim rentę Social Security. Czy to prawda, że on może mnie pozbawić tych świadczeń?”

Zgoda męża nie potrzebna

Odpowiedź jest prosta. Mąż ani były mąż nie może odebrać żonie należnych jej świadczeń Social Security: renty małżeńskiej (spousal benefits) i ubezpieczenia zdrowotnego Medicare. Zgoda męża czy byłego męża nie jest wymagana. Co prawda, rozwiedziona żona potrzebuje 10 lat małżeństwa, by kwalifikować się do renty po byłym mężu. Ale jeżeli żona jest już na rencie i rozwiedzie się po mniej niż 10 latach małżeństwa, to renta wstrzymana jej nie będzie. Przeto pani Teresa ani Irena nie muszą się martwić, że stracą swoje renty.

Ile renty dla żony

Nawet osoba, która nigdy nie pracowała w Stanach, może dostać rentę Social Security tytułem małżeństwa z amerykańskim pracownikiem, który wypracował swoją własną emeryturę albo otrzymuje rentę inwalidzką (Social Security disability). Ażeby uniknąć niepotrzebnych uogólnień, załóżmy, że pracownikiem jest mąż, a żona swoich świadczeń nie wypracowała, choć, oczywiście, sytuacja może być odwrotna.

Niepracującej żonie może należeć się renta małżeńska w wysokości do połowy emerytury męża. Jeżeli żona jest uprawniona zarówno do własnej emerytury, jak i renty po mężu, to Administracja Social Security zawsze wypłaca w pierwszej kolejności jej własną emeryturę. Jeżeli jej emerytura jest niższa od  renty po mężu, to otrzyma ona świadczenia łączne w wysokości renty małżeńskiej. Żona dostanie rentę małżeńską dopiero wtedy, gdy jej mąż złoży wniosek o swoją emeryturę.

Uwaga na redukcję aktuaryjną! Małżonkowie, którzy biorą swoje renty przed osiągnięciem pełnego wieku emerytalnego (obecnie 66 lat), mają te świadczenia na stałe pomniejszone. Stopień redukcji zależy od wieku. Na przykład wystąpiwszy o rentę w wieku 62 lat, żona dostaje 70 proc. połowy emerytury męża, czyli tylko 35 proc. jego świadczeń (30 proc. redukcji). W wieku 63 lat redukcja wynosi 25 proc., w wieku 64 – 16.66 proc., a w wieku 65 lat – 8.5 proc.  Więcej informacji SSA podaje na swojej witrynie www.SSA.gov.

Renta po rozwodzie

Rozwódka otrzyma rentę małżeńską jeżeli spełni wszystkie następujące warunki:

• osiągnie wiek emerytalny - co najmniej 62 lata,
• nie wyszła ponownie za mąż,
• małżeństwo z pracownikiem trwało co najmniej 10 lat,
• były małżonek (pracownik) jest uprawniony do emerytury (ukończył 62 lata) albo renty inwalidzkiej Social Security. Jeżeli ex-małżonek ukończył 62 lat, ale nie jest na emeryturze, wtedy rentę można otrzymać dopiero 2 lata po rozwodzie.

Renta rozwiedzionej żony nie powoduje pomniejszenia emerytury pracownika, ani renty jego drugiej żony.

Gdy małżonkowie rozliczają podatki oddzielnie

Pani Elwira w pracowała w Stanach tylko kilka lat i liczy na rentę po swoim drugim mężu, z którym jest w związku od siedmiu lat. Jednak nie jest pewna swojej przyszłości, bowiem jej mąż rozlicza ich podatki oddzielnie (married filing separately). Nie jest pewna, czy w takiej sytuacji należeć jej się będą jakieś świadczenia.

Odpowiedź: Sposób sporządzania deklaracji podatkowych nie ma wpływu na rentę Social Security. To nie rozlicznie podatkowe z małżonkiem daje podstawę do renty małżeńskiej, lecz sam fakt istnienia małżeństwa.

Rozwód a konta emerytalne

Jeżeli  mąż ma pension plan w pracy, to po rozwodzie część emerytury należeć się będzie żonie. Podzielone też musi zostać zakładowe konto emerytalne męża, stosownie do długości lat małżeństwa. Mąż nie może tego odmówić. Jeżeli grozi ci rozwód, koniecznie zwróć się do prawnika, żeby wyegzekwował on twoje prawa. Prawnik załatwi podział funduszy emerytalnych między małżonkami.  Służy temu Qualified Domestic Relations Order – sporządzona przez sąd instrukcja dla administratora planu emerytalnego, by przeniósł część udziału w planie na nazwisko ex-małżonka, zachowując uprzywilejowany status podatkowy (tax deferral).

QDRO musi być wydany przez stanowy sąd. Może on dotyczyć każdego rodzaju programu emerytalnego (jak profit-sharing, 401(k), Keogh, SEP etc.) z wyjątkiem IRA. Administrator planu musi zaakceptować QDRO, pod warunkiem, że zarządzenie jest prawomocne. Jeżeli rozporządzenie jest nieprawidłowo przygotowane, to przywileje podatkowe mogą być utracone.

Przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji przeczytaj książkę pt."Amerykańskie emerytury" oraz skonsultuj się z prawnikiem albo doświadczonym księgowym.

Wniosek

Programy emerytalne stanowią największy przedmiot majątkowy typowego Amerykanina, zaraz po domu. Rozchodzący się małżonkowie mogą przypuszczać, że niewiele mają do podziału, ale po parudziesięciu latach pracy programy emerytalne bywają warte małą fortunkę. Część tych pieniędzy należy się drugiemu małżonkowi: czy w formie gotówki czy części miesięcznej emerytalnej pensji. Mąż nie może odmówić tego prawa swojej żonie. Również nie może pozbawić jej renty Social Security z tytułu małżeństwa.

Elżbieta Baumgartner

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2017-03-30