Wielu emigrantów wraca do Polski w średnim wieku, i tam kontynuuje karierę zawodową. W przyszłości może im się należeć jakaś emerytura amerykańska i polska.

Oto pytanie pana Pawła: „Mam 40 lat i obywatelstwo amerykańskie. Przepracowałem w Stanach ponad 10 lat i planuję przenieść się do Polski w przyszłym roku. Chcę tam pracować i mieszkać na stałe. Czy przeprowadzka spowoduje utratę moich świadczeń Social Security, gdy osiągnę wiek emerytalny? Czy będę musiał przyjechać do Stanów, by złożyć wniosek?”

Kiedy emerytura od Wujka Sama

Oto pokrótce warunki, jakie Polak, który pracował jakiś czas w Stanach musi spełnić, żeby otrzymać jakąś emeryturę Social Security. W tym celu należy:

• mieć zaliczone co najmniej 6 kwartałów pracy w Stanach oraz co najmniej 40 kwartałów pracy łącznie w Stanach i w Polsce;
• płacić podatki dochodowe i składki Social Security od wynagrodzenia na legalny numer Social Security. Praca na numer podatnika (ITIN) się nie liczy;
• osiągnąć wiek emerytalny, obecnie 66 lat, dla urodzonych po 1954 roku podwyższany stopniowo do 67 lat.

Warunkiem uzyskania emerytury Social Security nie jest natomiast przepracowanie w Stanach 40 kwartałów, mieszkanie w USA, czy posiadanie legalnego statusu imigracyjnego. Przepisy diametralnie zmieniły się od wejścia w życie polsko-amerykańskiej umowy o zabezpieczeniu społecznym.

Przynajmniej 6 kwartałów

W przeszłości traciło się całkowicie uprawnienia do świadczeń Social Security, jeżeli nie miało się przepracowanych w Stanach 40 kwartałów. Ale to zmieniło się od 1 marca 2009 roku.

Jeżeli ktoś nie dopracował w Stanach do 40 kwartałów (ale ma 6 albo więcej), to po osiągnięciu amerykańskiego wieku emerytalnego może otrzymać częściową emeryturę Social Security przez połączenie amerykańskich okresów ubezpieczeniowych z polskimi. Łączenie emerytur wyjaśniam w książce pt. "Emerytura polska i amerykańska ich łączenie i skutki Umowy o zabezpieczeniu społecznym”.

Tak więc wszystkie osoby, które kiedyś były na saksach w USA i pracowały i płaciły składki na dobry numer SSN, mogą ubiegać się o parę groszy emerytury, nawet jeżeli ich amerykański status imigracyjny dawno wygasł.

Problemy nielegalnego

Od roku 2004 na emeryturę ani rentę Social Security nie mają szansy nielegalni imigranci, którzy nigdy nie mieli dobrego numeru Social Security i ciągle nie mają uregulowanego statusu imigracyjnego. Praca na cudzy czy fałszywy numer, jak również na numer podatnika (ITIN), dyskwalifikuje wnioskodawcę. Jedyną radą dla nich jest uregulowanie imigracyjnego statusu.

Nielegalni, którzy pracowali na dobry numer Social Security (nawet taki nie uprawniający do pracy) emeryturę dostaną, ale będą ją mogli odbierać tylko w Polsce. Kwestie te wyjaśniam obszernie w książce “Ubezpieczenie społeczne Social Security”.

Ile emerytury dostaniesz

Powiedzmy, na wyciągu Social Security widzisz, że za 15 lat, w pełnym wieku emerytalnym, dostaniesz tysiąc dolarów emerytury. Uważasz, że masz to jak w banku, pakujesz walizki i wracasz do Polski z poczuciem dobrze spełnionego obowiązku. Czy to prawda, że za 15 lat otrzymywać będziesz tysiąc dolarów miesięcznie?  Z całą pewnością nie. Oto dlaczego. Administracja Social Security oblicza przyszłe świadczenia zakładając, że do przejścia na spoczynek będziesz zarabiał co najmniej tyle, co w ostatnim roku. Jeżeli wrócisz do Polski i zarobkować w Stanach już nie będziesz, emerytura będzie o wiele niższa.

Ażeby obliczyć wysokość przyszłej emerytury, posłuż się kalkulatorem Social Security: www.ssa.gov/oact/anypia/index.html.

Ponadto pamiętaj, że wcześniejsza emerytura jest permanentnie pomniejszana dla osób, które zaczęły ją pobierać przed osiągnięciem pełnego wieku emerytalnego (maksymalnie o 25% dla 62-latków).

Potrącenia

Jeżeli wrócisz do Polski po paru latach pracy w USA, to nie spodziewaj się kokosów. Po pierwsze, będzie emerytura będzie niewielka, po drugie, zostanie dodatkowo pomniejszona.

• Świadczenia Social Security wypłacane w Polsce nieobywatelom amerykańskim są pomniejszone o 25.5% (non-resident tax).
• Jeżeli dostawać będziesz jednocześnie Social Security i emeryturę czy rentę ZUS albo KRUS, to amerykańska emerytura  zostanie pomniejszona z powodu przepisu, który nazywa się Windfall Elimination Provision (WEP). WEP nie dotyczy emerytur łączonych (totalized), czyli tych obliczanych na podstawie amerykańskich i polskich lat pracy, ani rent rodzinnych.
• Polski bank potrąci 18% na poczet podatków dochodowych oraz kilka procent na Narodowy Fundusz Zdrowia. Gdy wejdzie w życie nowa umowa podatkowa między Polską a Stanami, amerykańskie świadczenia Social Security nie będą opodatkowane w Polsce.

Pobieranie renty czy emerytury amerykańskiej nie spowoduje pomniejszenia renty czy emerytury polskiej, ale pozbawi cię ewentualnego zasiłku chorobowego. Jak widać, przepisy są dosyć skomplikowane. Wyjaśniam je dokładnie w książce pt. Emerytura reemigranta w Polsce.

Praca albo emerytura

Dla mężczyzn amerykański wiek emerytalny (62 lata) jest niższy od polskiego (66-67 lat, chyba że zostanie ponownie obniżony do 65 lat, zobaczymy). Możesz zdecydować się na emeryturę amerykańską i kontynuację pracy w Polsce. Błąd, bo Social Security zostanie ci wstrzymane, jeżeli pracować będziesz za granicą (w twoim przypadku w Polsce) ponad 45 godzin w miesiącu. Prawdę mówiąc, jeżeli przyznasz się, że planujesz w Polsce pracować, to emerytury Social Security zostanie cię odmówiona.

Czy trzeba przyjechać do Stanów?

Pan Paweł pyta, czy w przyszłości będzie musiał przyjechać do USA, żeby złożyć wniosek o świadczenia Social Security. Nie, można to zrobić w Biurze Świadczeń Federalnych przy amerykańskim konsulacie albo ambasadzie. Tam uzyska się wszelkie pomocne informacje.

Elżbieta Baumgartner

Kategoria: Porady > Finanse

Data publikacji: 2016-05-09