Na tę datę przypadają bowiem dwa święta. Dzień Flagi Rzeczypospolitej oraz Dzień Polonii i Polaków za Granicą.

Flaga Polski

Nasze barwy narodowe wywodzą się od herbu Królestwa Polskiego i herbu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zgodnie z symboliką biel polskiej flagi wywodzi się od bieli godła RP, bieli orła oraz Pogoni (rycerza galopującego na koniu – godła Litwy). Obydwa godła mają czerwone tła tarcz herbowych. W związku z tym, że w polskiej heraldyce kolor godła jest ważniejszy niż kolor tła, na fladze biel znajduje się u góry.

Barwy biała i czerwona zostały uznane za narodowe w pierwszą rocznicę ustalenia konstytucji – 3 maja 1792 roku. Blisko 39 lat później Sejm Królestwa Polskiego przyjął uchwałę zawierającą pierwszą regulację prawną dotyczącą polskiej flagi.

Polacy za granicą

Za Polonię uważa się ogół Polaków mieszkających za granicą. Tego określenia używa się również wobec osób poczuwających się do pochodzenia polskiego i związków z krajem, ale urodzonych poza Polską. Mogą to być również potomkowie z drugiego lub dalszego pokolenia, ale identyfikujący się z krajem i jego obyczajami. Polonią nazywa się np. polskie społeczności w USA czy Kanadzie, gdzie większością są osoby, których przodkowie opuścili Polskę dziesiątki lat temu.

Najpopularniejszym powodem emigracji według danych zebranych przez Główny Urząd Statystyczny jest chęć podjęcia pracy. Analizując kraje Europejskie najwięcej Polaków wyjeżdżało do Niemiec (706 tys.), Wielkiej Brytanii (695 tys.), Holandii (123 tys.) i Irlandii (113 tys.). Poza Europą główne ośrodki polonijne znajdują się w Stanach Zjednoczonych. Największe skupisko Polonii to Chicago (1,8 mln). W stanie Nowy Jork mieszka około 1,1 mln Polaków a w stanie Michigan ok. 1 mln.

Wielkie fale emigracji Polaków

Polonia na świecie wywodzi się z kilku fal migracji. Pierwsza, po powstaniach narodowych w XIX wieku, kierowała się głównie do Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Niemiec i Ameryki Północnej. Druga to emigracja zarobkowa w II połowie XIX wieku aż do 1939 roku, wówczas robotnicy wyjeżdżali głównie do Francji, Belgii i Niemiec, a chłopi do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Brazylii i Argentyny. Do kolejnej fali doszło wskutek II wojny światowej oraz z przyczyn politycznych po wojnie, ponieważ komunistyczne władze zakazały powrotu wielu Polakom walczącym w siłach zbrojnych na Zachodzie.

Później - w latach 1968-1971 - była to emigracja pomarcowa, kraj wówczas opuściło wielu polskich Żydów na skutek napięć narodowościowych i prześladowań antysemickich. W latach 80. doszło do licznej emigracji z powodów ekonomicznych i politycznych, zwłaszcza po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 roku. Ostatnia fala to emigracja zarobkowa po 1989 roku, głównie do Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, Włoch, Kanady i Stanów Zjednoczonych.

Dzień Polonii i Polaków

Święto Polonii zostało uchwalone 20 marca 2002 roku przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Inicjatorem uchwały był Senat RP, w odpowiedzi na apel osób uczestniczących w II Zjeździe Polonii w Pułtusku. Tekst dokumentu wyjaśnia, że święto zostało ustanowione w uznaniu „wielowiekowego dorobku i wkładu Polonii i Polaków za granicą w odzyskanie przez Polskę niepodległości, wierność i przywiązanie do polskości oraz pomoc Krajowi w najtrudniejszych momentach, w celu potwierdzenia więzi z Macierzą i jedności wszystkich Polaków, tak mieszkających w Kraju, jak i żyjących poza nim”.

Święto Polonii nawiązuje do przedwojennej tradycji, zgodnie z którą 2 maja obchodzono Dzień Imigranta. Uroczyste obchody mają przypominać Polakom w kraju o milionach naszych rodaków mieszkających poza granicami, a rodakom żyjącym na obczyźnie o ich korzeniach i mają stanowić wsparcie w zachowaniu świadomości narodowej. Tego dnia łączymy się z tymi, których zatrzymała powojenna zmiana granic. Pamiętamy o tych, którzy opuścili kraj w poszukiwaniu lepszego losu, a także myślimy o tych, których wyjazd był wynikiem wyborów ideowych i moralnych.

Polacy od lat wyjeżdżają ze swojego kraju z różnych powodów. Jedni kierują się wizją lepszych zarobków i nowego życia, inni uciekali niegdyś przed represjami ze strony władz. Polacy emigrowali już w czasach powstań narodowych, a następnie w czasach wojennych. W ostatnich latach wyjazdy ograniczały się głównie do czasowych wyjazdów zarobkowych z powodu chęci zapewnienia lepszych warunków życia sobie i swojej rodzinie w Polsce. Po wstąpieniu Polski do UE, wyjazdy za granicę stały się o wiele prostsze, co sprawiło, że więcej naszych rodaków podejmowało decyzję o emigracji.

Obchody 

Obchody 2 maja odbywają się w Polsce, jak również za granicą. Ze względu na to, że tego samego dnia obchodzimy również Dzień Flagi, w Polsce możemy zobaczyć przemarsz pod Pałac Prezydencki i uroczyste wciągnięcie na maszt biało-czerwonej flagi. W czasie obchodów Prezydent biorący udział w ceremonii wręcza ordery osobom, które przysłużyły się utrzymaniu polskości poza granicami Polski. Marszałek Senatu lub Minister Spraw Zagranicznych z okazji święta wygłasza expose, w którym dziękuje rodakom, doceniając ich wkład w utrzymywanie polskich tradycji na obczyźnie.

Dzień Polonii i Polaków za Granicą świętuje się przede wszystkim w miejscach, gdzie znajdują się największe skupiska Polonii. Obchodzone są w bardzo różny sposób. Jedni spędzają ten dzień w rodzinnym gronie, inni udają się na spotkania polonijnych stowarzyszeń. W miastach, gdzie znajdują się np. polskie dzielnice, organizowane są biało-czerwone pochody. W wielu miejscach odbywają się również koncerty, pikniki czy festyny. Większość Polaków w swoich oknach, na balkonach lub przed domem wiesza polską flagę. Natomiast w polskich szkołach organizowane są apele, spotkania informacyjne czy wykłady o historii Polski oraz osobach, które miały na nią wpływ.

Kategoria: Ciekawostki

Data publikacji: 2024-05-02