Wodna autostrada New Jersey

Myśląc o kanałach, przepływających pośród łąk, lasów, małych miasteczek i zabytkowych domów przed oczami staje nam Holandia lub Wenecja. Mało kto myśli wtedy o jednym z cudów inżynierii wodnej, który rozsławił New Jersey na całym świecie - o Morris Canal. Dziś kojarzy on nam się z troszkę zaniedbanymi, obmurowanymi czerwoną cegłą kanałami, przy których często widnieją pamiątkowe tabliczki.

Niewielu jednak wie, jaka jest historia powstania tego niezwykłego dzieła dziewiętnastowiecznej inżynierii Kanał Morris otwarty 4 listopada 1831 łączył rzekę Delaware w okolicy Phillipsburga i rzekę Passaic w centrum Newark. Początkowo miał 90 mil długości a w 1836 przedłużono go do Jersey City (razem 109 mil).

Potrzeba budowy kanału podyktowana była niezwykłym rozwojem przemysłu w poszczególnych stanach tego względnie nowego, a olbrzymiego kraju, jakim wówczas były Stany Zjednoczone. Wymagało to rozbudowania sieci połączeń między poszczególnymi ośrodkami, które ułatwiły by transport materiałów i towarów. Istniały co prawda drogi, ale w tamtych czasach były one bardzo niedoskonałe, a transport ciężkich ładunków wozami był po pierwsze czasochłonny, po drugie - kosztowny. Budowa kanału wydawała się znakomitym rozwiązaniem - dzięki niemu dwa muły w miarę sprawnie mogłyby ciągnąć barki wypełnione nawet 25 tonami towaru w ciągu zaledwie pięciu dni przemierzając cały stan! Inicjatywa wyszła od samych przedsiębiorców, a konkretnie od George’a P. Maccullocha, businessmana z Morristown, który zebrał grono osób zainteresowanych budową - w tym gubernatora Isaaca Williamsona, by zaprezentować swój pomysł. Wszystkim projekt budowy kanału bardzo się spodobał i tak jesienią 1822 roku ogłoszono decyzję o budowie drogi wodnej jakiej nigdzie indziej w Stanach Zjednoczonych jeszcze nie było!

Finalnie Morris Canal rozciągał się na długości 107 mil, miał nowoczesne tamy, które regulowały poziom wody i stabilne ceglane ściany.

Kanał przechodził przez tereny górzyste i dużą część podroży barki odbywały torami. Służył do nie tylko do transportu drwena czy węgla, ale i granitu, produktów spożywczych i…whiskey! Przeżywał rozwój do czasu wybudowania kolei w latach sześćdziesiątych XIX. Na początku XX wieku został wycofany z użytku. Formalnie Morris Canal (do tej pory własność Morris Canal and Banking Company) został przejęty przez stan New Jersey w 1922.

Kanał był nie tylko drogą służącą do transportu towarów - był niejako odpowiednikiem nowoczesnej autostrady, z  jej rozbudowaną infrastrukturą - czyli jadłodajniami, hotelami a nawet…szkołami na swojej trasie. Dzieci z okolicznych gospodarstw w ciągu wiosny i lata pomagały rodzicom przy licznych pracach związanych z kanałem by do szkoły chodzić jedynie w miesiącach jesiennych i zimowych. Wciąż płynąca woda kanału dostarczała energii do gospodarstw leżących u jego brzegów. Zasilała na przykład domowej roboty…pralki!

Dziś grono entuzjastów działających w Canal Society of New Jersey oraz promujących powstanie Morris Canal Greenway, doceniając historyczne znaczenie kanału, stara się ocalić jego dziedzictwo, a jednocześni przekształcić w drogę wodną prowadzącą do największych rekreacyjnych, historycznych i kulturalnych atrakcji znajdujących się na trasie tego arcydzieła inżynierii transportowej. Już teraz organizacja zachęca do odwiedzenia parków leżących wzdłuż Morris Canal czyli Peckman Preserve, Pompton Aquatic Park oraz Wayne Township Riverside Park.

Pamiątką po kanale jest dobrze zachowane miasteczko Vaterloo Village w Sussex County, gdzie zobaczyć można pozostałości tamy, śluzy, barki, magazyny i inne budynki z epoki. The Canal Society of New Jersey prowadzi także niewielkie muzeum poświęcone tej niezwykłej konstrukcji. Znając niezwykłą historię Morris Canal warto czasem zatrzymać się na niewielkim moście biegnącym nad kanałem i wyobrazić sobie tę niepozornie dziś wyglądającą „rzeczkę” jako tętniący życiem bulwar, który dzięki swojej innowacyjności wywarł olbrzymi wpływ na rozwój New Jersey jako przemysłowego lidera Wschodniego Wybrzeża USA.

Więcej informacji na:
www.canalsocietynj.org
www.friendsofwaterloovillage.com

Zuza Ducka

Kategoria: Podróże > Weekend z PLUSem

Data publikacji: 2018-05-14